ვანგოგენი | Vangogen

ტფილისის ვიწრო ქუჩებს არაერთი მოგზაური უნახავს, მაგრამ შინ დაბრუნების დროს, თითქმის ყველას მეტი მოგონება და შთაბეჭდილება რჩება იმ ბნელ ქუჩებიდან, სადაც ქიმ-მომტვრეული სახლის იაქათაღი ირიბადაა გაწოლილი, იმ ფოლორციდან, სადაც „ყარაჩოღელი ბერანჟე“ მღეროდა: „ქალო ხაბარდიანო, გაქვს და გიხარიანო“ და იმ ნარიყალის ძველ ბურჯებიდან, რომელიც უამრავ ლეგენდას ინახავს თავის დახავსებულ ნანგრევებში; ერთი სიტყვით, ეს „Азиатская часть Тифлиса” უფრო მეტ მასალას აძლევს მათ მემუარებს, ვიდრე გაევროპიელებული ფართე ქუჩები და ქვის თეჯირები.

თავდასხმა 18-დან 19 თებერვლის ღამეს ღამის სამი საათი იყო, როდესაც სოღანლუღის მხრიდან არტილერიის ტყვიამფრქვევებისა და თოფების სროლის ხმა მოგვესმა. სასწრაფოდ დავუკავშირდით გენერალ მაზნიაშვილს და სროლის მიზეზი ვკითხეთ.  მისი შტაბის უფროსმა, პოდპოლკოვნიკმა უთნელიძემ გვიპასუხა, პირადად ჩემთვის სროლის მიზეზი უცნობია, მარჯვნიდან და მარცხნიდან ისვრიან, გენერალი მაზნიაშვილი მიზეზის გასაგებად სანგრებისკენ გაეშურაო. უნდა აღვნიშნო, რომ დაბინდებამდე საყარაულას მასივისკენ 10 ვერსის მანძილზე დაჯავშნული მანქანები გავიდნენ მაგრამ მოწინააღმდეგე ვერ აღმოაჩინეს. მთიდან დაზვერვამაც, საიდანაც მთელი ვაკე ხელისგულივით გადაშლილიყო, საეჭვო ვერაფერი შენიშნა. ეს ან ცრუ განგაში იყო და ჯარი ამაოდ ისროდა, ან ბოლშევიკები დაგვესხნენ თავს. უკანასკნელი ძნელი წარმოსადგენი იყო, რადგან ღამით დაუზვერავ პოზიციაზე იერიშის მიტანა მარცხისთვისაა განწირული. ამიტომ თავდასხმა გამორიცხული იყო; ამის მიუხედავად, ყველაფერი ვიღონეთ, რათა შეგვეტყო, რა ხდებოდა ადგილზე. გარკვეული დროის შემდეგ კვლავ პოდპოლკოვნიკ უთნელიძეს დავუკა...

1920 წლის მეორე ნახევარში გავრცელდა ხმები, რომ ომი ბოლშევიკებთან აუცილებელიაო. უკვე ენკენისთვეში სამხედრო მინისტრის კანცელარიამ შეადგინა ვრცელი მოხსენება, რომელიც წარედგინა მთავრობის თავმჯდომარეს. ეს მოხსენება ამბობდა, რომ ბაქოში დგება ცალკე მე-11 არმია, რომელსაც სათავეში უდგას გეკერი, და ამ არმიის მიზანი და დანიშნულება არის საქართველოსკენ წამოსვლა. მე-11 არმია რომ დგებოდა ბაქოში, ამას იუწყებოდა აზერბაიჯანის მთავრობასთან დანიშნული ჩვენი ოფიციალური წარმომადგენელიც. ასეთი ცნობების შემდეგ, მთავრობას უნდა მიეღო საჭირო ზომები თავდასაცავად და უნდა ებრძანებინა სათანადო ორგანოებისათვის, მზად ყოფილიყვნენ ყოველგვარი მოსალოდნელი ხიფათის თავიდან ასაცილებლად, მაგრამ მთავრობამ არ მიიღო არავითარი ზომები, არ მოამზადა ხალხი მოსალოდნელი შემთხვევებისათვის, წინადადება არ მისცა სათანადო ხელისუფლებებს შეეკეთებინათ გზები, საიდანაც ხიფათი მოგველოდა. ერთი სიტყვით, სამხედრო სამინისტრომ და მისმა ორგანოებმა ჩვენი საზღვრების დასაცავად არაფერი გააკეთეს. ნეომბრის დასაწყისში, საინჟინრო ჯარების უფროსმა, გ...

არსებული სამხედრო ნაწილები ჯერ კიდევ წინათ იყვნენ გახრწნილი და რომ დაინახეს ეროვნული ჯარების მოწყობა, უფრო გაიხრწნენ. ჯარისკაცები სამსახურის მაგივრად მიტინგებზე დადიოდნენ, ქეიფობდნენ და პირად საქმეებს აწყობდნენ. ყაზარმებში მხოლოდ დასაძინებლად დადიოდნენ. ქალაქი გატენილი იყო მოხეტიალე ჯარისკაცებით. ტრამვაიზე უფასოდ დადიოდნენ, ამტვრევდნენ და აფუჭებდნენ რონოდებს, მუქარით აიძულებდნენ ვატმანებს რონოდები მათ ნებაზე ეტარებინათ და სხვა. კავკასიის არმიის უზარმაზარი საწყობები, რომლებიც სავსე იყო მრავალმილიონიანი ქონებით, თითქმის უდარაჯოდ იყო დატოვებული. ცხენები მრავლად იხოცებოდნენ შიმშილით, რადგან საკვებს, რომელსაც იძლეოდა საინტენდანტო სამმართველო, ჯარისკაცები ჰყიდდნენ ბაზარზე. ფრონტიდან დაბრუნებულ დეზერტირებს უფრო მეტი გახრწნა შემოჰქონდათ ჯარისკაცებში. ესენი არამც თუ თავიანთ უფროსებს, ქალაქის მილიციასაც კი არ ემორჩილებოდნენ. ახლადშემდგარი ეროვნული ნაწილები ერთმანეთს ეჯიბრებოდნენ, ვინ უფრო მეტ წილს ჩაიგდებდა ხელში სახელმწიფო ქონებიდან. ოფიცერთა შემადგენლობაც ვერ იდგა სასურველ სიმაღლეზე. ...

რევოლუციის დღეებში, განსაკუთრებით ბოლო დროს, ურიცხვი საფრთხე და უბედურება ემუქრებოდა ჯერ კიდეც ჩამოუყალიბებელ და სუსტ რესპუბლიკას. წითელმა გვარდიამ უდიდესი სამსახური გაუწია ქვეყანაში თავისუფლებისა და სამოქალაქო წესრიგის საქმეს.  წითელი გვარდია, რომელიც მოწინავე მუშებისა და გლეხებისგან შეიქმნა, გმირული მამაცობით იცავდა თავისუფლებასა და რევოლუციას შინაური და გარეშე მტრებისაგან; თვითონ იტვირთა მძიმე ბრძოლა ანარქიასთან, რომლის მღვრიე ტალღები დაღუპვას უქადდნენ საქართველოს რესპუბლიკას. წითელი გვარდიის ამ დიდი დამსახურების ნიშნად მთავრობა არსებულ წითელ გვარდიას აცხადებს საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის სახალხო გვარდიად. სახალხო გვარდიის შემადგენლობაში შედის წითელი გვარდიის ყველა ნაწილი თავ-თავისი შტაბებით, რომლებსაც მთლიანად აქვთ შენარჩუნებული პირადი შემადგენლობა. რესპუბლიკის შეიარაღებულ ძალთა საერთო სისტემაში სახალხო გვარდიის მდგომარეობა, მისი არსეობიბსა და მოქმედების საფუძვლები განისაზღვრება შემდეგი ნორმებით: 1 სახალხო გვარდიის ამოცანაა რესპუბლიკის, მისი დამოუკიდებლობისა ...

ედგარ დეგა დაიბადა 1834 წელს. იგი იზრდებოდა ისეთ გარემოში, სადაც ხელოვნებას დიდად აფასებდნენ და ყველაზე მეტად ენგრით იყვნენ აღტაცებულნი. ამიტომ, ლიცეუმი რომ დაამთავრა და ნატიფი ხელოვნების სკოლის მოწაფედ რომ ჩაირიცხა, ამავე დროს ლუი ლამოტის (1822-1869) სახელოსნოში დაიწყო მუშაობა, რომელიც ენგრის ერთ-ერთი უსაყვარლესი მოწაფე იყო. ედგარი წარუდგინეს კიდეც თავის „ღვთაებას“ - ენგრის, რომელმაც მას საყოველთაოდ ცნობილი რჩევა მისცა: „ბევრი უნდა ხატოთ, ჭაბუკო, ბევრი უნდა ხატოთ როგორც მეხსიერებით, ისე ნატურიდან, და, ასე თუ მოიქცევით, დიდი და კეთილშობილი მხატვარი გახდებითო“. *** მანე, რენუარი და სეზანი მალე აუმხედრდნენ კლასიკურ ნახატს, მაგრამ დეგა სხვაგვარად იყო მისდამი განწყობილი. *** დეგამ, რომელსაც არავითარი სურვილი არ ჰქონდა სხვისი აზრების წინააღმდეგ ებრძოლა, რასაც ზემოდან დაჰყურებდა, განმარტოება ირჩია. *** Edgar Degas - Dance Class, 1871 „არ არსებობს ჩემს ხელოვნებაზე ნაკლებ უშუალო ხელოვნება, - ამტკიცებდა დეგა. - ის, რასაც მე ვაკეთებ, ფიქრისა და დიდი ოსტატების შესწავლის...