ედგარ დეგა 1834-1917 - ჩანაწერები და ნახატები
”არც ერთი ხელოვნება არ არის ჩემსაზე ნაკლებად სპონტანური. შთაგონება, უშუალობა, ტემპერამენტი ჩემთვის უცნობია. ერთი და იგივე თემა ათჯერ, ასჯერ უნდა გაიმეორო. ხელოვნებაში შემთხვევითი არაფერი უნდა იყოს, თვით მოძრაობაც კი”.
”მას შემდეგ, რაც ბევრი სურათი დავხატე მაღალი რაკურსიდან, რამდენიმეს დახატვას ვაპირებ დაბლა მდებარე წერტილიდან, ქალის სიახლოვეს დავჯდები და ქვევიდან ზევით დავიწყებ ყურებას”.
”ვერავინ ასახავს მონუმენტს თუ სახლს დაბალი ფენების შეხედულებისამებრ ისე ერთგულად, როგორც ეს ქუჩაში სიარულისას არის შესაძლებელი”.
”ადამიანი იმას ხატავს, რისი დანახვაც სურს და სწორედ ეს უდევს საფუძვლად ხელოვნებას”.
”ბევრი მუშაობა სჭირდება საღამოს განათბის, ლამპების, სანთლების ეფექტებს”.
”სინდისი მქენჯნის, ამდენი მშვენიერი რამ რომ ვნახე... ჯოტოს ნამუშევრებში იმდენი ექსპრესია და საოცარი დრამაა... ის გენიოსია!”
”კვირა დილაა. ჯოტოს წმინდა ფრანცისკ ასიზელი დემონებს განდევნის, წმინდა ფრანცისკი ღმერთს ელაპარაკება, არასდროს მიგრძვნია ასეთი აღელვება და მგონი ვერც ვერასოდეს ვიგრძნობ. თვალები ცრემლით მაქვს სავსე”.
”არ იყო საჭირო (ჯოტოს ფრესკების ასლის გადაღება) ; მართალია ცრემლი აღარ მდის, მაგრამ ეს ფრესკები სიკვდილამდე მემახსოვრება” - ედუარდ მანესადმი მიწერილი წერილი
”ჩემი სურათები მათემატიკური გამოთვლებისა და უთვალავი ეტიუდების ნაყოფია”.
”აქ არიან ქალები, რომლებიც ბანაობენ, შრებიან, ტანს იხეხავენ, თმას ივარცხნიან ან სხვას ავარცხნინებენ” - ედგარ დეგა კატალოგში სალონზე გამოფენილ თავის ათ სურათზე უთითებს. (1886 წელი - იმპრესიონისტების უკანასკნელი სალონი)
”ქალის ტუალეტი” - 1889 |
”დამუთოვებელი ქალი” - 1869 |
”მის ლალა ფერნანდოს ცირკში”- 1879 |
”ქალის თავი” - 1867 |
”ჭეშმარიტი მხატვარი ის იქნება, ვინც თანამედროვე ცხოვრებიდან ეპიკურ ასპექტს გამოყოფს და ჯერ დაგვანახებს, შემდეგ კი მიგვახვედრებს, რამდენად დიადები და პოეტურები ვართ ჩვენ ბაფთიანი ჰალსტუხებითა და ლაქის ფეხსაცმელებით” - შარლ ბოდლერი
”დეგას ეხერხება სურათის აგება იმგვარად, რომ იგი კომპოზიციას არ ჰგავდეს” - მაქს ლიბერმანი
კაბარე ”ამბასადორი” - 1875-1877 |
”ტაშტი” - 1886 |
ჰუსმანსი მობანავე ქალთა სერიის შესახებ : ” იგი აქ არის, სხეულის უბადლო სილამაზე, რომელსაც მუსლინისფარებიანი ფანჯრებიდან შემოსულ სინათლეზე წყალი ცისფრად და ვარდისფრად ნაზად ათრთოლებს ბინდში ჩაძირული ოთახების სიმყუდროვეში, სადაც შიდა ეზოების გაცრეცილ შუქზე შეიძლება მოჩითული შპალერით გაკრული კედლების, პირსაბანებისა და საბანაო ტაშტების, ფლაკონებისა და სავარცხლების, ბზისსახელურიანი ჯაგრებისა და წითლად გავარვარებული სპილენძის მაყალის დანახვა! დეგას სურათებში ქალღმერთების გლუვ და მკვრივ შიშველ სხეულებს კი არ ვხედავთ, არამედ ნამდვილ, ცოცხალ, შიშველ ახალდაბანილ კანს, რომელსაც სიცივისგან ხორკლი მოსდებია”.
”ბატონი და ქალბატონი მანეები” |
დეგას სიკვდილის შემდეგ, მის სახელოსნოში 150 მომცრო ქანდაკება აღმოაჩინეს, რომელთაც მხატვარი ”სახელდახელო, მომენტალურ სკულპტურებს” უწოდებდა და მათი გამოფენისაგან თავს იკავებდა.
”14 წლის ახალგაზრდა მოცეკვავე გოგონა” – 1879-1881 |
”დიდი არაბესკა” – 1892-1896 |
”მოცეკვავე ქალი, რომელიც თავის მარჯვენა ფეხს უყურებს” – 1895-1910 |
წყარო - კვირის პალიტრის კოლექცია ”დიდი მხატვრები”