პოლ გოგენი - ველური მხატვარი 1848-1903
„ველური ინსტინქტების მქონე უბიწო პიროვნება“ - ვინსენტ ვან გოგი გოგენზე
„ტაიტიზე ექსტაზს, სიმშვიდესა და ხელოვნებას ვეძებ“ - პოლ გოგენი
„ახალი ოჯახით გარემოცულს ევროპელებისგან განსხვავებით, ფულის მოხვეჭა არ მიზიდავს, როგორც იქნა, ამისგან გავთავისუფლდი და, ალბათ, ისევ შევძლებ სიყვარულს, სიმღერასა და სიკვდილს“ - პოლ გოგენი
„ყველაფრის გაბედვის უფლების მოპოვება მსურს“ - პოლ გოგენი
„საზოგადოებას ჩემი არაფერი მართებს, რადგან ჩემი ფერწერა მხოლოდ „ნაწილობრივ“ არის კარგი. ის მხატვრები კი, რომლებიც დღეს ამ თავისუფლებით სარგებლობენ, ჩემგან დავალებულნი არიან“ - პოლ გოგენი
„მე ველური ვარ. ცივილიზებული ადამიანები ამას ერთი შეხედვით გრძნობენ, რადგან ჩემს ტილოებში არაფერია გასაოცარი, თავგზის ამრევი, გარდა „ჩემი უნებლიე სიველურისა“ - ამით არიან ისინი შეუდარებელნი“ - პოლ გოგენი
„როგორც იქნა ბრეტანში გასამგზავრებელი ფული ვიშოვე, აქ კი კრედიტით ვცხოვრობ. ფრანგს თითქმის ვერ შეხვდები, სულ უცხოელები არიან. ჩემი ფერწერა დიდ კამათს იწვევს, მაგრამ ამერიკელებს მოსწონთ. ეს დიდი იმედია სამომავლოდ“ - პოლ გოგენი
„ოჯახში... საყვედურებს არ მაკლებენ ამ წყეული მხატვრობის გამო, მეუბნებიან, სირცხვილია, თავის რჩენა რომ არ შეგიძლიაო. მაგრამ ადამიანის ნიჭი... ორ რამეს ვერ სწვდება. მეც მხოლოდ ერთი რამ - ხატვა შემიძლია“ - პოლ გოგენი
„ძალიან მინდა, გავიქცე პარიზიდან, რომელიც ღარიბი კაცისთვის ნამდვილი უდაბნოა. როგორც მხატვარი, სულ უფრო ცნობილი ვხდები, მაგრამ მაიცნ, ხანდახან სამი დღე ულუკმაპუროდ ვარ. ეს არა მხოლოდ ჩემს ჯანმრთელობას არყევს, ძალასაც მართმევს. პანამაში მივემგზავრები, ველურივით მინდა ვიცხოვრო“ - პოლ გოგენი წერს მეტეს
„ახლა ზანგების ქოხში ვცხოვრობ, (პანამის) არხის გვერდით. აქაურობა ნამდვილი სამოთხეა. ქვემოთ ზღვას ქოქოსის პალმები მიუყვება, ზემოთ კი, ქალაქიდან ოცდახუთი წუთის სავალზე, ყველა ჯიშის ხეხილი ხარობს. ზანგები მთელი ღამე მიდი-მოდიან, კრეოლურ სიმღერებს მღერიან, ერთთავად ლაქალაქებენ. მაგრამ არ იფიქრო, რომ ეს საინტერესოა. არ ვიცი, როგორ გამოვხატო ჩემი აღფრთოვანება საფრანგეთის კოლონიებში ცხოვრებით. ვფიქრობ, აქაურობა შენც მოგეწონებოდა. უმდიდრესი ბუნება, ძალიან თბილი, თან გრილი კლიმატი...“ - პოლ გოგენი წერს მეტეს
„მიყვარს ბრეტანი. აქ რაღაც ველურს, პირველყოფილს ვხედავ. გრანიტის იატაკზე ჩემი ხის ფეხსაცმლის ყრუ და ძლიერი ხმა მესმის, ამ შეგრძნებას ჩემს ფერწერაშიც ვეძებ“ - პოლ გოგენი წერს ემილ შუფენეკერს
„ნუ ეცდებით ბუნების მეტისმეტად ზუსტად გადმოტანას. ხელოვნება აბსტრაქციაა, დააკვირდით ბუნებას და უფრო მეტი იფიქრეთ იმაზე, რა შეიძლება აქედან გამოდნეს“ - პოლ გოგენი ურჩევს ემილ შუფენეკერს
1891 წელს ალბერ ორიემ „მერკურ დე ფრანსში“ გამოაქვეყნა სტატია „სიმბოლიზმი ფერწერაში“ და მხარი დაუჭირა იდეურ, სიმბოლურ, სინთეზურ, სუბიექტურსა და დეკორატიულ მიმდინარეობებს. ორიეს გოგენი ახალი ესთეტიკური კონცეფციის დიდ მსახურად მიაჩნდა - „ეს ის ხელოვნებაა, რომელზეც ვფიქრობ, რომლის წარმოდგენაც სიამოვნებას მგვრის, როცა იძულებული ვხდები, იმ სავალალო თუ სამარცხვინო ხელოვნურობას შორის ვისეირნო, რომლითაც სავსეა ჩვენი ინდუსტრიული გამოფენები. თუ მისი შემოქმედების აზრს ჩავწვდი, ჩვენს გაუბედურებულსა და გახრწნილ სამშობლოში სწორედ ამ ხელოვნების დამკვიდრება სურდა პირველყოფილი სულის მქონე, ამ ოდნავ ველურ, მაგრამ დიდსა და გენიალურ ხელოვანს - პოლ გოგენს“.
„ბავშვების სანახავად კოპენგაჰენში ვაპირებდი ჩამოსვლას, მაგრამ თქვენ იფიქრეთ, რომ ეს ზედმეტი ხარჯი იქნებოდა. ფული ყოფილა, თურმე, მთავარი და არა გული“ - პოლ გოგენი (წერილი მეუღლეს, 1889)
„ბატონებო, უპირველეს ყოვლისა, მინდა, პოლ გოგენის მშვიდობით დაბრუნების სადღეგრძელო შემოგთავაზოთ. აღტაცებული ვარ მისი უდიდესი კეთილსინდისიერებით, ნიჭის გაფურჩქვნის დროს შორეული ქვეყნებისკენ რომ მიაქანებს, მიაქანებს საკუთარი თავისკენ, რათა იქ ახალი ძალით აღივსოს“ - სტეფან მალარმეს სიტყვა კაფე „ვოლტერში“, პოლ გოგენის პატივსაცემად გამართულ გამოსათხოვარ წვეულებაზე.
„მხოლოდ აქ თუ ნახავ ასეთ სიჩუმეს... ჩიტის ჭიკჭიკიც რომ არ არღვევს. აქა-იქ ხმელი ფოთოლი ვარდება, მაგრამ ხმას არ გამოსცემს. გეგონება, ვიღაცის სულმა გაიშრიალაო. აქაურები ხშირად ღამ-ღამობით დაბორიალებენ, ოღონდ ფეხშიშველები, უჩუმრად დადიან. ყველგან სიწყნარეა. კარგად მესმის, როგორ შეუძლიათ მთელი დღეები, საათობით უჩუმრად ისხდნენ და ნაღვლიანი თვალებით ცას შესცქეროდნენ. ამ ყველაფერს შევიგრძნობ და მეც ამ მდუმარებაში ვიძირები“ - პატარა სოფელ მატაიეს პოლ გოგენი აღუწერს მეტეს
„ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის, რომ ჩემს გამოფენას დიდი წარმატება ხვდა წილად, დიდი ინტერესი და შურიც კი გამოიწვია. პრესაც გამორჩეულად მომექცა - შემაქო!“ - პოლ გოგენი
„საბოლოოდ გადავწყვიტე ოკეანიაში გამგზავრება. დეკემბერში პარიზში დავბრუნდები და ჩემს ნივთებს იმ ფასად გავყიდი, რამდენსაც მომცემენ. როგორც კი ამას თავს მოვაბამ, მაშინვე წავალ“ - პოლ გოგენი
„ბევრს მფარველობენ, რადგან სუსტები ჩანან და დახმარებასაც ითხოვენ. მე კი არასოდეს მიცავდნენ, რადგან ყველას ძლიერი ვეგონე, თანაც ძალიან ამაყი ვიყავი“ - პოლ გოგენი (წერილი დანიელ მონფრედს, 1896)
„აქ (ტაიტიზე) ჩემს ქოხთან, სრულ სიჩუმეში, ბუნების სუნით გაბრუებული უსაზღვრო ჰარმონიაზე ვოცნებობ. ერგვარ შვებას მგვრის რაღაც ღვთაებრივი შიში, უხსოვარ დროთა ნიშნად რომ შევიცანი. და ქანდაკებასავით გახევებული ცხოველები! მათი მოძრაობის რიტმსა თუ უჩვეულო უძრაობაში არის რაღაც ძველთუძველესი, დიადი და წმინდა“ - პოლ გოგენი
„სულ ახალი, ველური მასალით დიდ სილამაზეს შევქმნი. აქ ჩემი წარმოსახვა თანდათანობით გაიცრიცა“ - წერს პოლ გოგენი მარკიზის კუნძულებზე გამგზავრებამდე
„ხელოვანი გონიერების უდიდესი ფორმულაა. ყველაზე ფაქიზი გრძნობებით გამორჩეულს შეუძლია მათი ასახვა... საგანთა უსასრულობა ზემოქმედებას ახდენს მის გონებაზე და ჩვენი ხუთივე გრძნობა უშუალოდ მის თავში იბადება“ - პოლ გოგენი
ჯგუფ „ნაბის“ თეორიტიკოსი მორის დენი წერდა - „გოგენი, რომელსაც ასეთი აწეწილი ცხოვრება ჰქონდა, ფერწერაში არეულობას ვერ იტანდა. გონიერების ნიშანი - სიცხადე უყვარდა. სეზანისგან შეთვისებული ხელოვნების რეკონსტრუქცია მან უფრო დიდი თეორიული სიზუსტით განავრცო... ჩვენ დავალებული ვართ ველურებისგან, 90-იანი წლების პრიმიტივისტებისგან, რომელთაც ძირითადი ჭეშმარიტება წარმოაჩინეს. საქმე მხატვრობაში ბუნების გადმოატანას კი არ ეხება, არამედ ჩვენი ემოციებისა და ოცნებების გადმოცემას, მათ წარმოჩენას ჰარმონიული ფერებითა და ფორმებით“.
„ერთადერთი, რაც მაძლებინებს, ფერწერაა“ - პოლ გოგენი
„ვგრძნობ, ჩემი ხელოვნება ჭეშმარიტია... შეიძლება მომავალს ჩემი არც ერთი ნამუშევარი არ შემორჩეს, მაგრამ დარჩება ხსოვნა მხატვრისა, რომელმაც ფერწერა გაათავისუფლა“ - პოლ გოგენი
 |
| პონტ-ავენელი მრეცხავი ქალები 1886 |
 |
| ხილვა ქადაგების შემდეგ 1888 |
 |
| არლელი მრეცხავი ქალები 1888 |
 |
| ალიკანები - 1888 |
„მიზანი ბუნების მიბაძვაა..., თუმცა მისი ხილული ფერების გადაღება კი არა..., არამედ იმ ფერების მიღწევა, რომელსაც მასში ხედავ“ - პოლ გოგენი
 |
| ვინსენტის პორტრეტი - 1888 |
 |
| ავტოპორტრეტი შარავანდედით 1889 |
 |
| მშვენიერი ანჟელა 1889 |
„საქმე ეხება პროტრეტს „მარი-ანჟელიკ სატრის ბიუსტი და ფონი“, რომელიც ტილოზე ისევეა წარმოდგენილი, როგორც პროპორციის დარღვევით შექმნილი იაპონური ნამუშევრები: ხელებდაკრეფილი, თეთრსაყელოიან შავ კაბაში ჩაცმული ბრეტანელი ქალი ზის. მას იასამნისფერი წინსაფარი უკეთია. ჩარჩო ნაცრისფერია, ფონი კი - მოლურჯო-იასამნისფერი, წითელი და ვარდისფერი ყვავილებით. სახე და პოზა შესანიშნავადაა გადმოცემული. ქალი ხბოს წააგავს, მაგრამ აქვს რაღაც ნათელი, ცოტა სოფლურიც, რაც სასიამოვნო სანახავია“ - თეო ვან გოგი წერს ვინსენტს
 |
| ტაიტელი ქალები 1891 |
 |
| ია ორანა, მარია (მოგესალმები, მარია) 1891-1892 |
 |
| მატამოე (პეიზაჟი ფარშევანგებით) 1892 |
 |
| არარეა (გართობა) 1892 |
 |
| ტაიტური პასტორალი - 1893 |
 |
| ტაიტის მთები - 1893 |
 |
| ბრეტანული პეიზაჟი - 1894 |
 |
| გზაზე მიმავალი ორი ბრეტანელი ქალი - 1894 |
 |
| ტე ტამარი ნო ატუა (ქრისტესშობა) 1896 |
 |
| ვაირუმატი 1897 |
 |
| საიდან მოვდივართ? ვინ ვართ? საით მივდივართ? 1897-1898 |
„ამოძენძილ და ხაოიან ჯვალოს წააგავს. საშინლად უხეშია... გეგონება დაუმთავრებელიაო“ - პოლ გოგენი
 |
| თეთრი ცხენი - 1898 |
 |
| ფაა იჰეიჰე - 1898 |
 |
| დიდი ბუდა - 1899 |
 |
| დედობა (სამი ქალი ზღვის სანაპიროზე) - 1899 |
 |
| და მათი სხეულების ოქრო - 1901 |
 |
| ფონი - 1901 |
 |
| მხედრები პლაჟზე 1902 |
 |
| ველური ზღაპრები - 1902 |
 |
| ავტოპორტრეტი - 1902 |
წყარო - კვირის პალიტრის კოლექცია ”დიდი მხატვრები”