ჰერმან ჰესე - წერილი შვედეთის აკადემიას
გულითადი პატივისცემით მივესალმები თქვენს საზეიმო თავყრილობას, და, უპირველეს ყოვლისა, სინანულს გამოვთქვამ იმის გამო, რომ ვერ მოვახერხე, ვყოფილიყავი თქვენი სტუმარი, რათა პირადად მოგსალმებოდით და თქვენთვის მადლობა მომეხსენებინა.
ყოველთვის სუსტი ჯანმრთელობით გამოვირჩეოდი, მაგრამ 1933 წლის შემდგომმა ქარტეხილებმა იავარყო მთელი ჩემი ცხოვრების ნაღვაწი, და, თან ისეთი მძიმე მოვალეობებიც დამაკისრა, რომ მთლად ხეიბრად მაქცია. მიუხედავად ამისა, სულიერად არ დავცემულვარ, და, ვგრძნობ, როგორ მაკავშირებს თქვენთან ის იდეა, ნობელის პრემიის ფონდს რომ დაედო საფუძვლად. ეს არის იდეა სულის ზეეროვნულობისა და ინტერნაციონალობისა, და, კიდევ, იდეა ამ სულის მოვალეობისა, ემსახუროს არა ომსა და ნგრევას, არამედ მშვიდობასა და შემწყნარებლობას. ჩემთვის მონიჭებული ეს პრემია ხომ იმავდროულად გერმანული ენისა, და, საერთოდ, მსოფლიო კულტურაში, გერმანიის წვლილის აღიარებასაც ნიშნავს, და, მე ამაში მშვიდობისმოყვარეობას, კეთილ ნებასა და ხალხებს შორის სულიერი თანამშრომლობის მცდელობას ვხედავ.
მაგრამ ჩემს იდეალად სულაც არ მესახება ეროვნული თვისებების მოსპობა-განადგურება, რომლის შედეგიც სულიერად უნიფიცირებული კაცობრიობა იქნებოდა. არამც და არამც! გაუმარჯოს მრავალფეროვნებასა და მრავალგვარობას ამ ჩვენს საყვარელ დედამიწაზე! განა მშვენიერი არ არის, რომ ამქვეყნად არსებობს მრავალი რასა და ხალხი, მრავალი ენა თუ გონებისა და თვალსაზრისების ნაირსახეობები! სხვა მიზეზთა შორის, ომების, დაპყრობებისა და ანექსიების მოძულე და დაუძინებელი მტერი იმიტომაც ვარ, რომ ამ შავბნელ ძალებს მსხვერპლად ადამიანური კულტურის მრავალი, ორგანულად ჩამოყალიბებული, ღრმად ინდივიდუალური და უკიდურესად მრავალფეროვანი თავისებურება ეწირება. მე მტერი ვარ „გრანდს სიმპლიფიცატეურს“-სა (დიდი გამმარტივებლები) და მომხრე ვარ ხარისხისა, და, იმ ყველაფრისა, რაც კი სწორუპოვარი და უნიკალურია. ამიტომ, როგორც თქვენი მადლიერი სტუმარი და კოლეგა, მივესალმები შვედეთს, მის ენასა და კულტურას, მის მდიდარ და საამაყო ისტორიას, და, ასევე, მის შეუპოვრობას, თავისი ბუნებრივი თვითმყოფადობის შენარჩუნებისა და განვითარებისკენ მიმავალ გზაზე.
შვედეთში არასოდეს არ ვყოფილვარ, მაგრამ ათეული წლების წინ, ამ ქვეყნიდან პირველი საჩუქარი მივიღე, და, მას შემდეგ უამრავი კეთილი და მეგობრული ნობათი მომდის. ამ ორმოცი წლის წინ, ეს იყო შვედური წიგნი (პირველი გამოცემა „ლეგენდები ქრისტეზე“), რომელსაც თავად სელმა ლაგერლოფის მინაწერი ჰქონდა. მთელი ამ წლების მანძილზე, ჩემდა სასიკეთოდ, ურთიერთობა მქონდა თქვენს ქვეყანასთან; ბოლოს და ბოლოს კი, აი ეს უდიდესი ჯილდო მხვდა წილად, რომლითაც მან ასე მოულოდნელად დამასაჩუქრა. სულით და გულით ვუძღვნი მას ამისთვის მადლობას!
1946 წელი
გამომცემლობა "ინტელექტი", 2007წ.
