ვანგოგენი | Vangogen

ტატო წულუკიძე (შუაში) [ფოტო დაცულია ი. გრიშაშვილის სახლ-მუზეუმში] გთავაზობთ სხვადასხვა წყაროდან შეკრებილ ცნობებს ცნობილი ტფილისელი ყაჩაღისა და ავაზაკის - ტატო წულუკიძის შესახებ... კარაპეტ გრიგორიანცი - ტატო წულუკიძე [ძველი თბილისის იშვიათი ამბები] ყაჩაღი ტატო წულუკიძე იყო თაწმინდის უბნელი საკუთარი სახლ-კარის და ხეტყის ქარხნის პატრონი აზნაურის შვილი, რომელსაც ხშირად ამხანაგები ხუროშვილს ეძახდნენ. ჯერ ისევ თექვსმეტი წლის ყმაწვილი იყო, რომ რაღაც მიზეზის გამოთ გიმნაზიიდან დათხოვნილი იქმნა. ტატოს მამამ თავისი შვილი პატარა სირაჯხანაში თავის ერთ ნათესავის დუქანში მიაბარა. ტატო იმ დუქანში დიდხანს არ დარჩა. ერთ დღეს სხვის მიბარებული ვერცხლის საათი დუქნიდან მოიპარა და გაიქცა. ეს იყო იმ საშინელი შეუბრალებელი სისხლის მღვრელი ავაზაკის პირველი ქურდობა. რაღა თქმა უნდა, ამგვარ საქციელის გამოთ მშობლებმა ტატო თვალში ამოიღეს და კიდეც სამუდამოდ ოჯახს დაეთხოვა და გავარდა. შეადგინა თანა მოაზრე ბრბო და კადნიერად დაიწყო ცარცვა გლეჯა და მკვლელობა. იმის ამხანაგებიდან მარტო ორი სამის სახელი მახს...

პოვრობა არ ვიცოდი, თვარა, ღმერთმა კაი მოგცესთ, კაი მზარეული მე ვიყავი: კლდიაშვილის ლობიოსაც კი ვაკეთებდი. ჩვენში ვაგლახათ ხელსაც ვერავინ წამამკრავდა, სანამდი სიყვარულმა გოცირიძის კვანტი არ გამამკრა: გამამიხტა ქაჯივით მეზობლის გოგო, მამიწონა-მოვიწონე; შევიყვარე-შემიყვარა, მარა ცოლობა კი მიატკაზა: პოვარი რომ იყო წაგყვებოდი და მზარეულის კი რა მოგახსენოო. მეწყინა, მარა რაღას ვიზამდი. ვიფიქრე, იმერეთში აღარ დამედგომობა-თქო. დავჰკარი ფეხი და ფხეკა შევადინე თბილისში. იქ ერთი ჩემი ბიძაშვილი მეგულებოდა ვიღაც ღერენლის მლადში კასრულჩიკის სტარში პოპოშნიკათ - ასე იყო მისი ადლესი - და იმას მივაშურე. ეგება მეც რაცხაფერათ გზაზე დამაყენოს-თქო, მარა ტყვილა კი არ არის ნათქვამი: „უბედურ კაცს ქვა აღმართში მიეწევაო“. ის ჩემი ცოდვით სამსე აღარ დამიხვდა, სადღაც გადაკარგულიყო. დავრჩი უპატრონოდ და დავიწყე აქედ-იქით ღოღიალი. ერთხელ, დღე-და-ღამე რო იყრებოდა, ასე, ჩემთვინ რო დავდიოდი ტყვილა-უბრალოდ, შემთხვდა ერთი ვიღაცა ლამაზი ქალი და გამიცინა. ვიფიქრე, რას ხედამს ნეტაი სასაცინოს-თქო და წინ დავიხედე. ყველაფ...

ლევან ბერძენიშვილი - „წმინდა წყვდიადი“  ერთხელ, ბავშვობაში, დედამ ექსკურსიაზე წამიყვანა. დედა- ჩემი ქართულ ენასა და ლიტერატურას ასწავლიდა ბათუმის ერთ-ერთ საშუალო სკოლაში, ოღონდ იმ სკოლაში არა, სადაც მე და ჩემი ძმები ვსწავლობდით. გაზეთ „კომუნისტში“ გამოქვეყნდა მასალა, რომლის მიხედვითაც სადღაც რუსეთში, ჩრდილოეთ კავკასიაში, მოზდოკის მახლობლად ყოფილა ქართველებით დასახლებული სოფელი ნოვო-ივანოვკა.  დედაჩემმა მოამზადა სამდღიანი ექსკურსია. უნდა ითქვას, რომ დედაჩემის მოსწავლეებს ექსკურსიებით შემოვლილი ჰქონდათ საქართველოს ყველა კუთხე-კუნჭული და ახლა სამშობლოს უნდა გასცდენოდნენ და თითქმის საზღვარგარეთს უნდა წვეოდნენ. ავედი თუ არა ავტობუსში, ბევრმა მოინდომა, გვერდით მივმჯდომოდი და ეს სურვილი მხურვალედ გამოხატა. რა თქმა უნდა, არაფერ შუაში ვიყავი მე – ერთი პატარა და მსუქანი ბიჭი, რომელიც, უცხოების აზრით, ენას არ აჩერებდა და რომელსაც, ახლობლების აზრით, ენა უჭრიდა, რამაც საბოლოოდ მიიყვანა კიდეც პედაგოგიურ, ჟურნალისტურ და საპარლამენტო საქმიანობამდე; როგორც ჩანს, ყველას უნდოდა, საყვარე...

სენიორი, რომელსაც უფრო ხშირად ღმერთად მოვიხსენიებთ, საშინლად განრისხდა, როცა აღმოაჩინა, რომ ადამსა და ევას - გარეგნულად, ერთი შეხედვით, ყოვლად სრულყოფილ არსებებს არათუ სიტყვის წარმოთქმა, არამედ საერთოდ არანაირი გამოცემაც კი არ შეეძლოთ; თანაც, ცხადია, ღმერთი საკუთარ თავს გაუბრაზდა, რადგან, კიდევ კარგი, ედემის ბაღში სხვა არავინ იყო, ვისაც ამ ყოვლად უხეშ შეცდომაზე პასუხისმგებლობას აჰკიდებდა.  შეცდომა კი ის გახლდათ, რომ ამ ორი ადამიანის მსგავსად მისი ღვთაებრივი ნებით შექმნილ ყველა სხვა მიწიერ არსებას საკუთარი ხმა ჰქონდა, ვისაც როგორ შეეძლო, ბღაოდა, ღმუოდა, კიკინებდა, ჭიხვინებდა, ღრიალებდა, კაკანებდა და ასე შემდეგ, ეს ორნი კი დუმდნენ. ჰოდა, მძვინვარებისგან გავეშებულმა... და, მოდი გავიკვირვოთ - რამ გაამძვინვარა, რამ გაავეშა? ხომ შეეძლო კიდევ ერთი, მორიგი fiat-ის (fiat, ლათ. იყავნ!) წარმოთქმით პრობლემა სულ იოლად გადაეჭრა? ის კი - არც აცია, არც აცხელა, - ადამიანთა წყვილს მიეჭრა და ულაპარაკოდ, დაუფიქრებლად ორთავეს ენა გამოაბა, ღრმად ჩასჩარა პირში, თითქმის ყელამდე. გამოაბა და ამოუდგა კი...

„საქვეყნოდ ცნობილ ინგლისურ გაზეთ „ტაიმსის“ (Times) გამომცემელმა თავისს ქალს მზითვად მისცა გაზეთის მხოლოდ ერთი სვეტი განცხადებათა (ჩვენებურს სასიძოებს ეგ გარემოება სასაცილოდ არ ეყოფათ!) და უმდიდრეს საცოლედ ითვლებოდა. წელიწადში ქალს ერთი სვეტიდან შემოუდის 5.700 – 5.800 გირვანქა სტერლინგი (ჩვენებურ ფულზე 57.000 – 58.000 მან.) და ეგ შემოსავალი ყოველ წლიური და საშვილისშვილო, – თითქმის 2 მილიონი მან. თანხის სარგებელია! ოღონდაც რომ კარგი მზითევია! თუ ამერიკელნი დროს ფულს უძახიან, განცხადებას მოგება უნდა ეწოდოს!“, - გაზეთი „ცნობის ფურცელი“, 1897 წ. *** ძველი ქართული რეკლამა • კარიკატურა რძის ფქვილი „ნესტლესი“, ბენზინით მოძრავი ველოსიპედები, საღეჭი კამფეტი - „გუმმი პეპსინი“, ფხვნილი თმის და ბალნის მოსაცილებლად, საქალებო მაღაზია პორტუგალოვისა, სრულიად უშიშარი შვედური სპიჩკები, საკერავი მაშინები „ზინგერისა“, თუთიყუშები სტამბოლიდგან და ოქროს ფერი თევზები, ფრენა ჰაეროსტატით – მართალია, რეკლამამ ხასიათი იცვალა, მაგრამ საუკუნეზე მეტი ხნის წინ, რეკლამის დამკვეთები მედიას ისევე აქტიურ...