Posts

Showing posts from February, 2013

ჯეკ კერუაკი - გზაზე

Image
იცოდა, გაიძვერობა რომ არა, ზედ არავინ შეხედავდა. აზრზე ხარ, რამდენი რამის გაკეთება და რამდენი რამის დაწერა შეიძლება?! მხოლოდ გიჟებს ვთვლი ადამიანებად, ვისაც სიგიჟემდე უნდა, იცხოვროს, ვინც შეშლილივით გელაპარაკება, ვისაც გაგიჟებით უნდა, შეამჩნიონ და თან ყველაფერს დახარბებულია, ყველაფერი ერთბაშად უნდა, რომ მიიღოს. ისინი არასოდეს ამთქნარებენ მოწყენილობისაგან და არც გაცვეთილი ფრაზებით ლაპარაკობენ. მხოლოდ იწვიან, იწვიან, იწვიან რომაული ყვითელი სანთლებივით და მერე ფეთქდებიან, რათა ვარსკვლავებს ობობას ქსელისმაგვარი შუქი მოაფრქვიონ. ხომ იცით, ავტოსტოპის ყველაზე დიდი უბედურება იძულებით ლაპარაკია. უამრავ ხალხთან გიხდება მუსაიფი, მხოლოდ იმიტომ, რომ არ იფიქრონ - ეს რა შეცდომა დავუშვი, ეს რამ ჩამასმევინაო. გინდა-არ გინდა, მათი გამრთობი ხდები, რაც ძალიან დამღლელი რამაა, მით უმეტეს, თუ ღამის გასათევად სასტუმროში გაჩერებას არ აპირებ და შეუსვენებლად უნდა იარო. ცხოვრება წმინდა რამ არის, მისი ყოველი წუთი ძვირფასია. ესეც შენი ამერიკა. ყველა იმას აკეთებს, რაც მიაჩნია, რომ ვალდებულია, გააკეთოს. ...

წმინდა ფრანჩესკო ასიზელი - ძმა მზის საგალობელი

Image
ფრანცისკო დე სურბარანი - წმინდა ფრანჩესკო ასიზელი I უფალო სახიერო, უზენაესო და ყოვლისშემძლევ,    შენია ქება, დიდება, პატივი და ყოველი კურთხევა . II შენ მხოლოსა, მაღალო, შეგცქერის ყველა    და არვინ კაცი არ არის ღირსი შენი სახელი წარმოთქვას. III დიდებულ იყავ, უფალო ჩემო, ყოველი ქმნილითურთ,     განსაკუთრებით კი ძმა მზისათვის,     რომელიც დღეა და მის მიერ გვინათებ ჩვენ. IV იგი მშვენიერია და სხივმფენი, დიდად ბრწყინვალე:    შენსას, უზენაესო, ატარებს მნიშვნელობას. V დიდებულ იყავ, უფალო ჩემო, დის მთვარისა და ვარსკვლავთათვის:   ზეცად შეგიქმნია ისინი ნათელი, ფასეული და მშვენიერი. VI დიდებულ იყავ, უფალო ჩემო, ძმა ქარისათვის, ჰაერისათვის, ღრუბლისა და დარისათვის და ყოველგვარი ამინდისათვის, რომლის მიერ შენს ქმნილებებს ანიჭებ ცხოვრების  სახსარს. VII დიდებულ იყავ, უფალო ჩემო, დისთვის წყლისათვის, რომელიც ფრიად           სარგებლიანია,  მდაბალი, ფასეული და უმანკ...

ორჰან ფამუქი - თეთრი ციხისიმაგრე

Image
"რომანის თავდაპირველი ზმანება ჯერ კიდევ ჩემი პირველი წიგნის დასრულებისას აღმებეჭდა გონებაში. შუაღამეა. ლურჯ ქუჩებში სასახლეში მიწვეული მოგვი მიაბიჯებს. ისტორიასა და ფერებთან უწინაც და ახლაც ინტუიტიურ კავშირს ვამყარებ. თითოეულ ჩემს გმირს ცალკეულ ფერთან ვაკავშირებ და წარმოსახვას გზას ვუკვალავ. რაც დრო გადის უკეთ ვგრძნობ, რატომ ვუხმობდი დროდადრო ისტორიას ჩემს რომანებში. ისტორია ჩემთვის წარმოსახვის ნამდვილი საბადოა, წლობით კუთხე-კუნჭულში მიგდებულ-მიტოვებული მანათობელი, ბრჭყვიალა მოჩვენებათა უსიერი ტყე, წმინდა და ჭეშმარიტ ილუზიათა წყება, რომელიც მტვრიან წკვარამში მელის, რათა ფორმა მივანიჭო. ამ სიბნელეში ყველა ასავალ-დასავლის გავლის შემდეგ გაოცებას ვერ ვფარავ წარსულსა თუ მომავლიდან ჩვენში ასე უხვად თავშეფარებულ წმინდათაწმინდა ლანდთა თუ ფერთა წინაშე"- ორჰან ფამუქი მრავალზე მრავალს სჯერა, კაცის ცხოვრება რომ წინასწარ განსაზღვრული არ არის და ამბის ერთიან ჯაჭვს, მარტოოდენ თითო-ოროლა შემთხვევითობა კრავს. თუმცა, ისინიც კი, ვინც ამგვარ ფიქრებს აჰყოლიან, საკუთარ წარსულს თვალს რომ ავლებ...

ხოსე ორტეგა ი გასეტი - მასების ამბოხი

Image
"ქალაქებს არ ქმნიან კედლები..." - თუკიდიდე  ... ისტორიაში ბერძნები და ლათინები ჩნდებიან როგორც ქალაქების ("პოლის"-ების) მკვიდრნი. საიდუმლოდ რჩება, თუ რამ გამოიწვია მთლიანად სოფლური, არაგამოხატული ცივილიზაციიდან ქალაქურ ცივილიზაციაზე გადასვლა – ქალაქი ხომ იყო სრულიად ახალი ხილი, რომელიც აღმოაცენა ორი ნახევარკუნძულის (ეგეოსისა და პირინეის) მიწამ: საზოგადო მოედანი, და მის გარშემო სამყაროსაგან გამოყოფილი, ზღუდემოვლებული ქალაქი. ქალაქის შექმნა ჰგავს ცნობილ რეცეპტს: აიღე გრძელი ნახვრეტი, მჭიდროდ შემოავლე მავთული და მიიღებ ლულას; იმიტომ, რომ ქალაქი, ანუ პოლისი იწყება სიცარიელიდან – ფორუმიდან, აგორადან, ყველა დანარჩენი კი მხოლოდ საშუალებაა შემოსაზღვრო მისი კონტური. პოლისი თავდაპირველად არის არა სახლების ერთობლიობა, არამედ საზოგადო კრებების ადგილი, სივრცე, რომელიც გამოყოფილია საზოგადო (სამოქალაქო) საქმეებისათვის. ქალაქი არ იგება ქოხის ან სახლის პრინციპით – რომ მხოლოდ დაგიფაროს წვიმისა და ავდრისაგან, რომ მოგცეს საშუალება გააგრძელო გვარი, რომ დაკავდე კერძო, საოჯახო ს...

ორჰან ფამუქი - სტამბოლი

Image
კონრადის, ნაბოკოვის, ნაიპოლის მსგავსად სხვა წარმატებულმა მწერლებმაც გამოიცვალეს ენა, სამშობლო, კულტურა, ქვეყანა, კონტინეტი, ცივილიზაციაც კი და წერა ასე გააგრძელეს. მაგრამ თუ ისინი ამ გადასახალებებითა და მომთაბარეობით ძლიერდებოდნენ, მე სწორედ ჩემს სახლთან, ქუჩასთან, გარემოსთან, ჩემი ფანჯრის ხედსა და ქალაქთან მუდმივი კავშირის წყალობით ვიქეცი ასეთ მწერლად. ნებისმიერი ადამიანი ცხოვრებაში ერთხელ მაინც სვამს კითხვას თავის არსებობასთან, არსებობის არსთან, დაბადების ადგილისა და დროის მნიშვნელობასთან დაკავშირებით. ნეტავ რა განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს მაინცდამაინც მწოფლიოს ამ წერტილში, დროის ამ მონაკვეთში ჩვენს მოვლინებას? სამართლიანია, თუ არა, რომ ლატარიის ბილეთივით შემხვდა ეს ოჯახი, ქვეყანა, ქალაქი, რომელიც უნდა შემყვარებოდა და გულწრფელად შემიყვარდა კიდეც. ტკივილი ჩემი არსებობის გააზრებაზე მეტად იმას მასწავლიდა, რომ არსებობს მწარე სინამდვილე, რომელსაც უნდა გაექცე. რა განსხვავებაა იმ ორ ადამიანს შორის, რომელთაგან ერთს იმის წარმოდგენა მოსწონს, რომ ნაპოლეონია, მეორემ კი ზუსტად...

ერიკ-ემანუელ შმიტი - ბატონი იბრაჰიმი და ყურანის ყვავილები

Image
" სწო­რედ იმ­ხა­ნად გა­ვი­ცა­ნი ბა­ტო­ნი იბ­რა­ჰი­მიც. ის სულ ბე­ბე­რი მახ­სოვს. ცის­ფე­რი ქუ­ჩი­სა და ფო­ბურ­-პუასონიე­რის მო­ბი­ნად­რე­ებს იბ­რა­ჰი­მი ყოველთვის თა­ვის საბაყ­ლო­ში ეგუ­ლე­ბო­დათ. ის დი­ლის რვა საათიდან გვი­ან ღა­მემ­დე მუ­შა­ობ­და. სა­ლა­როს აპარატსა და სარეცხ ფხვნი­ლებს შო­რის გაკ­ვე­ხე­ბუ­ლი ცალ ფეხს ქუჩის­კენ გა­იშ­ვერ­და ხოლ­მე, მე­ო­რეს კი ასან­თის ყუთებს შო­რის შე­ჩურ­თავ­და.  თეთრ პე­რან­გზე ნაცრისფერ მა­ი­სურს გა­და­იც­ვამ­და. მის კბი­ლებს სპილოს­ძვლის­ფე­რი გა­დაჰ­კრავ­და, ულ­ვა­შე­ბი გამომშრალ ცოცხს მი­უ­გავ­და, თვა­ლე­ბი კი ხან ფისტისფე­რი ჰქონ­და, ხან – მწვა­ნე, ხა­ნაც ღია წაბლისფერ­ში გა­დას­დი­ო­და. ყა­ვის­ფერ კან­ზე სიბ­რძნის ლა­ქე­ბი გას­ჩე­ნო­და. სა­ყო­ველ­თა­ოდ აღი­ა­რე­ბუ­ლი აზრის თა­ნახ­მად, ბა­ტო­ნი იბ­რა­ჰი­მი ნამ­დვი­ლი ბრძე­ნი იყო.  შე­იძ­ლე­ბა ასე იმი­ტომ ფიქ­რობ­დნენ, რომ ოთხი ათე­უ­ლი წლის გან­მავ­ლო­ბა­ში ის ებ­რა­ე­ლე­ბით დასახლე­ბუ­ლი ქუ­ჩის ერ­თა­დერ­თი არა­ბი ბი­ნა­და­რი გახ­ლდათ; ან იმი­ტო­მაც, რომ ბევრს იღი­მე­ბო­და, ...

ევროპის ნაპირი - Where Europe Overlaps

Image
ევროპის ნაპირი ერთგვარი მცდელობაა უპასუხოს შეკითხვას, სად არის საქართველო, ევროპასა თუ აზიაში. მისი მიზანია დააფიქროს ქართული საზოგადოება იმ ფასეულობებზე, რომლებიც გაგვაჩნია, და ამასთანავე ევროპელ დამთვალიერებელს გააცნოს საქართველო, როგორც ევროპული კულტურის მატარებელი ქვეყანა. გამოფენა აერთიანებს თანამედროვე ხელოვნების იმ ნამუშევრებს, რომლებშიც იკვეთება ეს კულტურული ღირებულებები და ამგვარად წარმოაჩენს საქართველოს, როგორც ევროპის ნაპირს, დასავლეთისა და აღმოსავლეთის თავშესაყარს. გამოფენა მრავალდარგოვანა და აერთიანებს კინოს, ლიტერატურის, ფოტოს, მუსიკისა და მხატვრობის ნიმუშებს. გურამ წიბახაშვილი - “მამის მოყოლილი ამბები ვენაზე”