ვანგოგენი | Vangogen

პირბასრ მწერებს უთვალავი პატარ-პატარა ორმო გაეთხარათ და ამ დაჩვრეტილ მიწაზე დაბიჯებისას კაცი იფიქრებდა, სიცივისგან მკვდარი ღრუბელიაო. მე სხვათა ჭკუა-გონების უზომოდ მომხმარებელი გახლავართ. - ნასვამი ხართ? - არა, ცარიელი ვარ. კაცი მხოლოდ და მხოლოდ მაშინაა თავისუფალი, როცა არაფრის სურვილი აღარ აქვს. - ქალაქში ღმერთი არ სწამთ. - ჩვენ აქ ღმერთი გვწამს და მღვდელი ვერ დაგვიშლის ამას. მან უბრალოდ არ იცის რისთვისაა ღმერთი. - ჩვენში სირცხვილი არ იციან რა არის. ადამიანს ყოველთვის რაღაც ან ვიღაც ენატრება. ასე რომ, ჯობს რაღაც მნიშვნელოვანი მოენატროთ.

”რაც უფრო ბინძურია კაცის ცხოვრება, მით უფრო მჭიდროდ ეჯაწვება იგი მას; ცხოვრება კი მუდმივ პროტესტად, ყოველწამიერ შურისძიებად იქცევა” - ონორე დე ბალზაკი. ნამდვილ ზრდასრულობას ვერც ვერასდროდ აღწევ. ადამიანები პირუტყვებივით ცხოვრობენ ერთმანეთის გვერდით და მხოლოდ იმას თუ ახერხებენ, რომ ხანდახან ერთად გამოტყვრნენ ხოლმე. როგორებიც ვართ, ისეთივე ოცნებები გვაქვს. ძალაუფლების წყურვილი ნამდვილად არსებობს და ის ისტორიად იქცევა, თავისთავად კი სრულიად უნაყოფოა. ადამიანი ხომ საკუთარ თავის თავს მხოლოდ სხვასთან მიმართებაში აცნობიერებს. აი, სწორედ ამის გამო ხდება აუტანელი სხვასთან ურთიერთობა. კითხვის გარეშე ცხოვრება სახიფათოა: მხოლოდ არსებული რეალობით უნდა დაკმაყოფილდე, ეს კი დიდად სახიფათო რამაა. ადამიანის გამჭრიახობას ხომ საზღვარი არა აქვს. შეიძლება ის მრავალმხრივ ვაკრიტიკოთ, მაგრამ ერთს მაინც ვერ წავართმევთ: ჩვენ წინაშე ნამდვილად გონებაგამჭრიახი ძუძუმწოვარი დგას. ცხოვრება სრულიად უძრავ მდგომარეობაში თანდათანობით გადასვლის პროცესია. მოგონებებს ხომ იმისთვის ვაგროვებთ, რომ სიკვდილ...

ადამიანებს შრომაში ზომიერების დაცვა უჭირთ. კაცი თავის საუკეთესო ნაწილს მიწაში ფლავს და ნიადაგს მით აპოხიერებს. თავისუფალ ქვეყანაშიც კი, ადამიანთა უმეტესობა, სიბრიყვისა თუ უვიცობის გამოისობით თითიდან გამოწოვილ საზრუნავს ისეა მიჯაჭვული, რომ ასაღები მოსავლის საუკეთესო ნაწილს წყალს ატანს. სახვალიო სენისათვის დანაზოგის გროვებაში თავს ისნეულებთ, იმ დანაზოგს მერე დაობებულ სკივრში გადაინახავთ, წინდაში ჩაჩურთავთ, ან აგურით ნაშენებ ბანკებში შეინახავთ. საზოგადო აზრი მხოლოდ სუსტი, უღონო ტირანია იმასთან შედარებით, რასაც კაცი თავის თავზე და საქმეებზე ფიქრობს, და მის სვე - ბედსაც წარმოდგენები ძერწავს. ადამიანთა უმეტესობა მშვიდი სასოწარკვეთით ცხოვრობს. რასაც ბედის მორჩილებას უწოდებენ, სინამდვილეში ჩვევად ქცეული უსასოობაა. ფხიზელი და საღი ბუნების ადამიანებს ახსოვთ, რომ მზე ყოველდღე ახლიდან იშვება, უმწიკვლო, შეუბღალავი. მიკერძოებული შეხედულებების შეცვლა, რაც უნდა ძველი იყოს ისინი, გვიან არასდროს არ არის. დე ძველი საქმეები ძველებმა აკეთონ, ახალი საკეთებელი - ახალმა ადამიანებმა ითავონ. ს...

”თოროს ამ ერთ წიგნშია (უოლდენი) ყველაფერი, რაც ამერიკაში გვქონდა და დავკარგეთ” - რობერტ ფროსტი ”გამოცემიდან საუკუნენახევრის შემდეგ უოლდენი ბუნებისაკენ მიბრუნების, მისი დაცვის, სამოქალაქო დაუმორჩილებლობის, ბიზნესის სულის საწინააღმდეგო მუხტის ისეთ ტოტემურ წიგნად იქცა, თორო კი - როგორც დაუმორჩილებელი მეამბოხე, როგორც ახირებული განდეგილი და წმინდანი დღეს ისეთი ცოცხალი და აქტუალურია, რომ დიდია საშიშროება ”უოლდენიც” ისეთ თაყვანსაცემ, მაგრამ წაუკითხავ წიგნად იქცეს, როგორიც ბიბლიაა” - ჯონ აპდაიკი ”მას ამერიკის სულის ინჟინრობა უნდა ეთავა... ამ ქვეყანამ არ იცის, ან ჯერ ვერ გაუგია, თუ რა დიდი შვილი დაკარგა. თუკი სადმეა ცოდნა, თუკი სადმეა სიქველე და სილამაზე, მისი სულიც იქ დაივანებს” - რალფ უოლდო ემერსონი ”დღეს ჩვენი პრობლემა ისაა, რომ შინაგანი გარეგანში ჩაგვეკარგა. რა ზუსტად ესადაგება თოროს საოცარი ფრაზა - ”არასრულყოფილი მიზნების მისაღწევი სრულყოფილი საშუალებები, ჩვენს თანამედროვე ყოფა - ცხოვრებას” - მარტინ ლუთერ კინგი (სანობელე ლექციიდან)

”მიქელანჯელო მერიზი და კარავაჯოს ბნელისა და ნათლის ოსტატს უწოდებენ და ავიწყდებათ, რომ უმისოდ ვერ იქნებოდნენ რიბერა, ვერმეერი, დე ლა ტური ან რემბრანდტი, ხოლო დელაკრუა, კურბე და მანე სხვაგვარად დახატავდნენ” - რობერტო ლონგი ”კარავაჯოს ეყო სიმამაცე, რომ ეხატა”- ანტონიო პალომინო ”კარავაჯოს იმდენად უჭირდა და იმედდაკარგული იყო, რომ ოთხ სანტიმად ხატავდა თითო სურათს და ხანდახან დღეში სამი სურათის დახატვა უწევდა” - ჯოვანი ბელორი ”კარავაჯო ცხოვრობდა ბიუროკრატიული ძალაუფლების, პოლიციური აზროვნებისა და შიშნარევი კონფორმიზმის ეპოქაში... მაშინ, როცა შემოქმედებითი უნარის მქონე გონიერი ადამიანები სასტიკად ისჯებოდნენ” - პიტერ რობი ”სიმახინჯის წინაშე უკან დახევა კარავაჯოსათვის მხოლოდ დასაგმობი სისუსტე იყო. იგი ყველაფერზე მაღლა სიმართლეს აყენებდა, სიმართლეს, როგორსაც თავად ხედავდა. მას არ იზიდავდა კლასიკური მოდელები, არავითარ მოწიწებას არ გრძნობდა იდეალური სილამაზის მიმართ. მას სურდა გათავისუფლებულიყო პირობითობისაგან და ძირეულად შეესწავლა ფერწერის პრობლემები” - ერნსტ გომბრიხი ”მისი ზოგიერთი...