Posts

Showing posts from September, 2016

ალან უოტსი - ბუდა და ბუდიზმი

Image
ცნობილი ფილოსოფოსი და მწერალი ალან უოტსი (1915-1973) აღმოსავლური სიბრძნის მოწინავე ინტერპრეტატორი იყო. დასავლეთში აღმოსავლური ფილოსოფიის პოპულარიზაციას დიდად შეუწყო ხელი მისმა წიგნებმა და საჯარო ლექციებმა, რომლებშიც ავტორი ურთულეს საკითხებზე მსჯელობას მუდამ მკითხველისა თუ მსმენელისათვის გასაგები ენით ახერხებს. წიგნში „აღმოსავლური სიბრძნე და თანამედროვეობა“ შესული საუბრები უოტსის მიერ გასული საუკუნის 60-იან წლებში წაკითხული ლექციების ნაწილია. ისინი თემატურადაა შერჩეული და შინაარსობრივ მთლიანობას ქმნის. აღმოსავლური სიბრძნისა და თანამედროვეობისადმი მიძღვნილ ლექციათა ამ ციკლში ბუდიზმისა და ძენ-ბუდიზმის შესახებ ვისაუბრებთ. ძენი ბუდიზმის სახესხვაობაა, რომელიც იაპონიასა და ჩინეთშია გავრცელებული. ალბათ, იკითხავთ, რატომ ვარ მაინცდამაინც ბუდიზმის კვლევით დაინტერესებული და ვმიჯნავ მას აზიური ფილოსოფიისა და რელიგიის სხვა ფორმებისაგან. მიზეზი ის გახლავთ, რომ ბუდიზმი გათავისუფლების ერთგვარ მეთოდს წარმოადგენს, რომელიც, როგორც ცხოვრების წესი, აზიაში კი წარმოიშვა, მაგრამ სხვა იქაური ფილოსოფიური ...

თბილისურ შენობათა მაკეტების კოლექცია

Image
თბილისის ისტორიის მუზეუმის ხის ფონდში დაცულია თბილისურ შენობათა მაკეტების კოლექცია.  XX საუკუნის 20-30-იან წლებში საბჭოთა ხელისუფლებამ არნახული მშენებლობა წამოიწყო, რამაც ძველი ქალაქის იერსახე სრულიად შეცვალა. ამ რეკონსტრუქციას ბევრი თბილისური უბანი და შენობა ემსხვერპლა. მუზეუმის ხელმძღვანელობამ შემოიკრიბა მაკეტების ოსტატები - ლეონ ნაბათოვი, მიხეილ მანსვეტაშვილი, ბარიკინი; ამ ადამიანებს ძალიან კარგად ახსოვდათ ძველი თბილისური დუქნები, სახელოსნოები, საცხოვრებელი სახლები, სრულიად უბრალო მასალით (ხე, ფანერა, მუყაო, კენჭები, წებო, პლასტელინი). ისინი ძველი თბილისური შენობების პატარა მაკეტებს ქმნიდნენ, რომელთა საშუალებითაც დღეს შეგვიძლია ძველი თბილისის განუმეორებელი კოლორიტი შევიგრძნოთ. სახლი აბას - აბადის მოედანზე ( ახლ . გუდიაშვილის მოედანი ), ე . წ . „ ცისფერი სახლი “, მაკეტი , ავტ . მიხეილ მანსვეტაშვილი , XX ს - ის I ნახ ., ხე , მინა , თიხა . მეტეხის ტაძარი და ციხე , მაკეტი , ავტ . მიხეილ მანსვეტაშვილი , XX ს I ნახ ., ხე , თიხა , მინა , ლითონი . სახ...

საბჭოთა პოლიტიკური ანეკდოტი

Image
#1 სტალინმა მოინახულა მომაკვდავი ლენინი გორკაში. ლენინი: - მე, ჩემო კარგო, ისე ცუდად ვგრძნობ თავს, მალე წავიღებ წერილს!.. სტალინი: - მაშინ გადმომეცი ძალაუფლება! ლენინი: - ვშიშობ, რომ ხალხი შენ არ გამოგყვება! სტალინი: - ნაწილი გამომყვება, ხოლო ვინც მე არ გამომყვება, შენ გამოგყვება! #2 ლენინთან მისი პირადი მდივანი შევიდა: - ვლადიმერ ილიჩ, თქვენს სახელზე ამანათი მოვიდა წითელი ჯვრიდან! - ბავშვებს, ყველაფერი ბავშვებს! - ვლადიმერ ილიჩ, ამანათში პრეზერვატივებია!.. - პრეზერვატივები?! მაშინ გახვრიტეთ ისინი და მენშევიკებს დაურიგეთ! #3 სტალინი ურეკავს ბერიას: - ლავრენტი, ჩიბუხი დამეკარგა! დივერსიას აქვს ადგილი, მიიღე ზომები! - ყველაფერს ვიღონებ, ამხანაგო სტალინ! გადის ერთი კვირა. - ამხანაგო სტალინ, მოგახსენებთ: თქვენი ჩიბუხის დაკარგვასთან დაკავშირებით ჩატარდა გამოძიება! ადგილი აქვს შეთქმულებას! დაპატიმრებულია 400 კაცი! 389 კაცმა უკვე აღიარა თავისი დივერსიული საქმიანობა და იმათ დავხვრეტთ! - ნუ ჩქარობ, ლავრენტი, მე უკვე ვიპოვე ჩემი ჩიბუხი. #4 სტალინმა და რუ...

ექვთიმე თაყაიშვილი - ვაჟა-ფშაველა

Image
ვაჟა-ფშაველა მე პირველად გავიცანი პეტერბურგში, როდესაც უნივერსიტეტში შევედი, ის მოვიდა თავისუფალ მსმენელად და ესწრებოდა ქართველ სტუდენტების სხდომას სათვისტომო საკითხების შესახებ. ფშავ-ხევსურეთის სახალხო პოეზიიდან აურებელი ლექსები იცოდა ზეპირად. არავითარი რვეული, ან წერილობითი საბუთები ხელში არა ჰქონია და ყველანი განცვიფრებულები ვიყავით, როგორ შეეძლო ამდენი ლექსების ზეპირად დამახსოვრება. ლექსები, რასაკვირველია, დიდ შთაბეჭდილებას ახდენდა ჩვენზე. ის ცხოვრობდა ერთ ჩემ ამხანაგ გოცირიძესთან, მაგრამ დიდხანს ვერ შეეწყვნენ ერთმანეთს და გასცილდნენ. თბილისში რომ ჩამოვედი, მას ვერა ვხედავდი, მაგრამ ერთი მისი საქმე წამოიჭრა წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების კომიტეტში და მაშინ შევიტყე, რომ მანგლისის მახლობლად, თონეთში ყოფილიყო მასწავლებლად. თონეთელებიდან ასეთი საჩივარ ჩმოვიდა: ცუდად იქცევა, მუშტი-კვრით გვიმასპინძლდება და ხანჯლითაც გვემუქრებაო. იქ გაგზავნეს გამოძიებისათვის წერა-კითხვის საზოგადოების საქმის მწარმოებელი იაკობ მანსვეტაშვილი და იმან მოიტანა ამბავი, რომ ვაჟას ჩხუბი მოსვ...

გურიის რესპუბლიკა

Image
XX საუკუნის დასაწყისში, როცა რუსეთის იმპერიას რევოლუციურმა გრიგალმა გადაუარა და მთელ რუსეთში, ასევე საქართველოს სხვადასხვა ნაწილებში, წარმოიშვა რევოლუციური კერები და შეიქმნა ნაძალადევის, გორის, ჭიათურის, ყვირილის, ზუგდიდის და სხვა რესპუბლიკები, რომელთაც სულ მცირე ხნით იარსებეს. მაგრამ არც ერთ რესპუბლიკას არ ღირსებია ისეთი წარმატება და საყოველთაო ყურადღება, როგორც გურიის რესპუბლიკას. გურია, რომელიც პოლიციური რუსეთის პაწაწინა ნაწილს წარმოადგენდა, ფაქტიურად გახდა დამოუკიდებელი, რომელსაც მეფის მთავრობა ვეღარ განაგებდა. გლეხთა რევოლუციური მოძრაობა 1905 წელს ე.წ ,,გურიის რესპუბლიკად" ჩამოყალიბდა. ავტორი: ირაკლი მახარაძე „საქართველოს სხვა კუთხეებისგან გამორჩეულია ბუნებით უხვად დაჯილდოებული გურია და მისი მცხოვრებლები - ამაყი, ფიცხი, მეამბოხე და კეთილშობილი გურულები, რომლებიც განსხვავდებიან კიდეც თავიანთი ნათესავებისგან. თუ სხვა კუთხის ქართველები უპირატესად ვაჭრები არიან პროფესიით და ხასიათითაც, - გურია ხელოვანთა ქვეყანაა, ცხოვრების ხელოვანთა“ - ასე წერდა გენერალ მაკსუდ ალიხანოვ-ავ...