ვანგოგენი | Vangogen

1476 წელს ლუი მეთერთმეტემ ბასტილიის ციხესიმაგრე საპყრობილედ აქცია. აქედან მოყოლებული, 313 წლის განმავლობაში მას ცივ საკნებში არაერთი გამოჩენილი ფრანგი მოხვდა. ამ მრისხანე ციხის პირველი პატიმარი იყო მეფის საწინააღმდეგო შეთქმულებაში ეჭვმიტანილი ჟან დარმინიაკი. მას შემდეგ კი: ჰერცოგი დე ნემური, კარლო დე გონგო, ჰერცოგი ბირონი, ბასომპიერი, ფუკე, პლისონი, ვოლტერი... ვინმე ლატიული დააპატიმრეს 16 წლისა და აქ იჯდა 30 წლის განმავლობაში. გაქცევის სამი უშედეგო მცდელობის შემდეგ ლატიული შეიშალა და მხოლოდ ამის შემდეგ გამოუშვეს. მისი დაპატიმრება კი გამოწვეული იყო მადამ დე პომპადურზე - ლუი XV-ის ფავორიტზე, თავდასხმის ინსცენირების გამო. იყო სხვაგვარი შემთხვევებიც, როცა გარკვეული კატეგორიის პატიმრები ბასტილიაში სულაც არ გრძნობდნენ თავს ცუდად. მაღალი კასტის პატიმრებს აქ შეეძლოთ ავეჯით მოეწყოთ კამერა, ესარგებლათ ტრაქტორით, რომელიც ბასტილიის ცხვირწინ მდებარეობდა. ამიტომ გასაგებია ბასტილიის ციხის ერთ-ერთი საპატიო პატიმრის - ქალბატონ როზეტ დე დონეს, შემდეგ ცნობილი მადამ დე სტალის ჩანაწერი, რომელიც...

1906 წელს, პეტერბურგში, მრეწველმა და მეცენატმა დავით სარაჯიშვილმა სადილი გაუმართა რუსეთის პირველი სახელმწიფო სათათბიროს ქართველ დეპუტატებს. მოწვეულთა შორის იყვნენ რუსეთის სახელმწიფო საბჭოში არჩეული ილია ჭავჭავაძე და ქართველი სოციალ დემოკრატები: ნოე ჟორდანია, ივანე გომართელი, ისიდორე რამიშვილი და სხვები. სადილის დამწრე ჟურნალისტი, მალაქია ბოლქვაძე გადმოგვცემს: „სადილის ბოლოს დავით სარაჯიშვილი შამპანური ღვინით გაგვიმასპინძლდა. ავარდა პრობკა და აივსო ჭიქები შუშხუნა შამპანით. ისიდორე რამიშვილმა არაჩვეულებრივად შეათამაშა სახე, ულვაშებში ჩაიცინა და მოსვა შმპანური ღვინო... დაცალა ჭიქა და სიცილით თქვა: - ძალიან გემრიელი ყოფილა შამპანური. პირველად ვსვამ. მშვენიერი ღვინოა. ამიტომ ვერ შორდება და იცავს თავის ცხოვრებას ბიუროკრატია და ბურჟუაზია. რა თქმა უნდა, ასეთი ღვინის დაკარგვა ეძნელებათ. ისიდორეს გულწრფელმა, ირონიულმა სიტყვებმა საერთო სიამოვნება გამოიწვია. შამპანური კიდევ დალიეს. ილია გამხიარულდა და გულახდილად შენიშნა: - სოციალ-დემოკრატიას შამპანური დაუტკბილდა“. დიმიტრი შველ...

ჟორჟ სიორა 1859 წელს, პოლ სეზანზე ოცი წლით გვიან დაიბადა. მხატვრობას იგი დაახლოებით 1880 წელს შეუდგა, როდესაც იმპრესიონიზმმა უკვე განვლო თავისი გმირული პერიოდი და კრიზისის ფაზაში შევიდა. ამრიგად, სიორა ეკუთვნის პოსტიმპრესიონისტების თაობას. იგი ადრე მომწიფდა, როგორც ხელოვანი, და ოცი წლისა იყო, როდესაც ახალი, ნეოიმპრესიონისტული სკოლის, ანუ „მეცნიერული“ იმპრესიონიზმის მეთაურად იქნა აღიარებული, რომელიც „რომანტიკულ“ იმპრესიონიზმს დაუპირისპირდა. სიორა ახალგაზრდა გარდაიცვალა, 1891 წელს, მაგრამ მისმა ხელოვნებამ მაინც გაავლო გარკვეული კვალი კაცობრიობის მხატვრულ გემოვნებას. თეორიის მგზნებარე თაყვანისმცემელმა, მან დოქტრინა შეგრძნებებისა და ინტუიციაზე მაღლა დააყენა.  *** Seated Nude, Study for Une Baignade, 1883 რელიგიურ, პიქრუშ და კარჩაკეტილ ოჯახში აღზრდილმა (ოჯახში, რომელიც მეგობრებთან ოდნავ ინტიმურ დამოკიდებულებასაც კი კრძალავდა), ამ დაგვიანებულმა „იანსენისტმა“, ნატიფი ხელოვნების სკოლაში გაიარა სწავლის კურსი ენგრის მოწაფის - ანრი ლემანის ხელმძღვანელობით. ამრიგად, მან ისეთივე გ...

1930 წელს, დომინიკის რესპუბლიკის პირველი გაყალბებული არჩევნების (რომელსაც მრავალი გაყალბება მოჰყვა) შედეგად, რაფაელ ლეონიდას ტრუხილიო ქვეყნის არჩეული პრეზიდენტი გახდა. მომავალმა დიქტატორმა ამომრჩეველთა ხმების – 99% მიიღო. დომინიკის რესპუბლიკაში ამერიკის შეერთებული შტატების ელჩის ინფორმაციით, ტრუხილიოს მიერ მიღებული ხმების რაოდენობა ამომრჩეველთა საერთო რიცხვს აჭარბებდა. სიზუსტის მანიაკალური ჩვევით შეპყრობილი, ტრუხილიო ოთხ საათზე ადრე არ დგებოდა. არც ერთი წუთით ადრე და არც ერთი წუთით გვიან. ამ ადამიანს შეეძლო დღეღამეში ოცი საათი ემუშავა და ორ-სამ საათიანი ძილის შემდეგ, ალიონზე ყმაწვილივით ცინცხალს დაეწყო შრომა. სისუფთავე, სხეულის მოვლა და ტანისამოსი ერთადერთი რელიგია იყო, რომელსაც ტრუხილიო მთელი ცხოვრება კეთილსინდისიერად აღასრულებდა. კბილების გახეხვასა და გაპარსვას ყოველთვის გულმოდგინებით ეკიდებოდა, ჯერ კიდევ იმ დროიდან, ჯიბეგაფხეკილი ყმაწვილი რომ იყო სან კრისტობალში. ვერცხლისფერი თმა ყოველთვის კარგად ჰქონდა დავარცხნილი და პატარა ულვაშით ჰიტლერს ბაძავდა. როგორც თავად ამბობდა, ჰიტლე...

როგორ ვიკითხოთ ფილოსოფიური ტექსტი?! ხოსე ორტეგა ი გასეტის „რეცეპტი“:  „ფილოსოფიის კითხვა შეუძლებელია – სწორედ კითხვის საპირისპიროდ უნდა მოიქცეთ, ესე იგი, გაიაზროთ ყოველი ფრაზა, რაც იმას ნიშნავს, რომ ცალკეულ სიტყვებად დაანაწევროთ იგი, აიღოთ თვითეული მათგანი და მისი მიმზიდველი გარეგნობის ჭვრეტით კი არ დაკმაყოფილდეთ, არამედ გონებით ჩასწვდეთ მის სიღრმეს, ჩაეშვათ მისი მნიშვნელობის ფსკერამდე, გამოიკვლიოთ მისი ანატომია, მისი საზღვრები, და მხოლოდ შემდეგ, როცა უკვე მოიხელთებთ მის ფარულ საიდუმლოს, კვლავ ამოყვინთოთ ზევით. თუ ასე მოიქცევით ფრაზის ყოველი სიტყვის მიმართ, მაშინ ისინი კვლავინდებურად კი აღარ განაგრძობენ უბრალოდ გვერდი-გვერდ დგომას, არამედ იდეების ფესვებით გადაეჭდობიან ერთმანეთს აზრის სიღრმეში, და მაშინღა შეადგენენ ფილოსოფიურ ფრაზას. ბწკარის გასწვრივ მცურავი, ჰორიზონტალური კითხვიდან და ციგურებით გონებრივი სრიალიდან უნდა გადახვიდეთ ვერტიკალურ კითხვაზე და განძის საძებნად უსკაფანდროდ ჩაყვინთოთ თვითეული სიტყვის ციცქნა უფსკრულში“. ბაჩანა ბრეგვაძე - ბოლო წლების ჩანაწერები, ...

როდესაც ჰანს ჰოლბაინ უმცროსი ინგლისის მეფის, ჰენრი VIII-ის კარის მხატვარი იყო, მას ერთი ლორდი გადაეკიდა და მის საქმეებში ერეოდა.  აღშფოთებულმა მხატვარმა ახირებული ლორდი კიბიდან გადმოაგდო. ლორდმა მეფესთან უჩივლა მხატვარს, მაგრამ უშედეგოდ. - მილორდ, - უთხრა მეფემ ლორდს, - მე გიკრძალავთ მხატვრის შეწუხებას. იცით, რა განსხვავებაა თქვენსა და ჰობაინს შორის? მე შემიძლია ახლავე მოვიყვანო შვიდი გლეხი და შვიდივე გრაფად ვაქციო, ისეთად, როგორიც თქვენა ხართ, მაგრამ არ შემიძლია თუნდაც ერთი ჰოლბაინის გამოყვანა. დიმიტრი შველიძე - თავშესაქცევი ისტორიული ამბები „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“, 2015წ.

ბედნიერ ცხოვრებას მოყოლა რად უნდა, მისით უნდა დატკბე. *** ლამპა ჩავაქრე, თვალები დავხუჭე და ალაჰსა ვთხოვე, ორიოდე საათი მაინც მიეძინებინა ამ რაიონში ადამიანთა ქვენა გრძნობები, არ მომხდარიყო დანაშაული, რაც იძულებულს გამხდიდა, ღამით წამოვმდგარიყავი. *** აზრის გამოთქმა ხომ ის ნიჭია, რაც ყველას არა აქვს. აზრის გამოსათქმელად საკუთარი სულის სიღრმეებში გარკვევაა საჭირო. *** ალბათ, ჩვენი პროფესიული ცოდვები თანაგვდევენ მთელი ცხოვრება და არაფერი ვიცით ამის შესახებ. *** სიმართლის მეცნიერება საკუთარ შეცდომას უნდა ანახვებდეს დამნაშავეს! *** როცა დასვენება მინდა, მაშინ ფეხებზე მოგლასუნე კატასავით ვერ ვიცილებ დანაშაულს და ახლა, როცა ვეძახი მაგ კატას, ახლოს არ მეკარება. *** ალბათ ასე ძალიან იმან ამაღელვა, რომ ვნახე, თურმე, ზოგჯერ ცოცხალსაც მკვდარსავით ექცევიან. *** კანონის მონები ვართ და მორჩილები, მაგრამ მაგ თქვენმა კანონმა ისიც შეიგნოს, რომ ჩვენ კაცნი ვართ, სისხლ-ხორცეულნი, და ჭამა ჩვენც გვინდა. *** ნეტა ეგ ხელისუფლება ცუდის მეტს იმეტებს ჩვენთვის რამეს?! ...

რომანში „ჩემი უცნაური ფიქრები“ ორჰან ფამუქი კვლავ საყვარელი ქალაქის - სტამბოლის თემას უბრუნდება და მთავარი გმირის თავგადასავლის აღწერის ფონზე აცოცხლებს ქალაქის ცხოვრების თითქმის 40 წლის (1969-დან 2012-მდე) ისტორიას. მთავარი გმირი, მევლუდი, ანატოლიის უღარიბესი სოფლიდან 12 წლის ასაკში ჩამოდის სტამბოლში, რათა ამ ქალაქში ადგილი დაიმკვიდროს. მევლუდი ტრადიციულ თურქულ სასმელს, ბოზას ჰყიდის და სტამბოლის ქუჩების მესაიდუმლე ხდება... *** „სამოქალაქო საზოგადოების ჭეშმარიტი ფუძემდებელი იყო ის პირველი ადამიანი, ვინც შემოღობა მიწა, თქვა, „აქაურობა ჩემია“ და მოძებნა საკმარისად გულუბრყვილო ადამიანები, რომლებმაც ეს დაიჯერეს“, - ჟან-ჟაკ რუსო, „მსჯელობანი ადამიანთა შორის უთანასწორობის წარმოშობისა და საფუძვლების შესახებ“ *** „ჩვენი სახელმწიფოს ძლიერების დასტურს მის ოფიციალურ პოზიციასა და ჩვენი მოქალქეების პირად შეხედულებას შორის არსებული განსხვავების სიღრმე წარმოადგენს“, - ჯელალ სალიქი, მწერალი *** „წესი არ არის, გაათხოვო უმცროსი ქალიშვილი, უფროსი თუ შინ გიზის“, - შინასი, „პოეტის ...

სანამ რონალდ რეიგანს ამერიკის პრეზიდენტად აირჩევდნენ, ამ პოსტზე მისი მიზანშეუწონლობის ერთ-ერთ მთავარ მიზეზად ასახელებდნენ მის ასაკს - 1981 წლის თებერვალში რეიგანს 70 შეუსრულდა.  ცნობილი პუბლიცისტი მ. ჩაილდსი თავი თანამემამულეებს მოაგონებდა, რომ ერთადერთი პრეზიდენტი, რომელიც რეიგანივით ხანდაზმული იყო, ამერიკის მეცხრე პრეზიდენტი უილიამ ჰენრი ჰარისონი გახლდათ და იგი პრეზიდენტად არჩევის შემდეგ, 6 კვირაში გარდაიცვალაო. უილიამ ჰენრი ჰარისონის გარდაცვალება,  4 აპრილი, 1841წ. მაგრამ ჩაილდსი ცდებოდა: პრეზიდენტი ჰარისონი არჩევიდან ზუსტად 30 დღის შემდეგ, 1841 წლის 4 აპრილს გარდაიცვალა გართულებული ფილტვების ანთების გამო.  უილიამ ჰენრი ჰარისონის ინაუგურაცია მან 4 მარტს, ქარიან, ცივ ამინდში, წარმოთქვა ამერიკის ისტორიაში ყველაზე ვრცელი, ორსაათიანი საინაუგურაციო სიტყვა და ამ ხნის განმავლობაში იდგა ქუდმოხდილი, პალტოს გარეშე. დიმიტრი შველიძე - თავშესაქცევი ისტორიული ამბები „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“, 2015წ.

გადმოცემის მიხედვით, 855-858 წლებში თითქოს რომის პაპის ტახრზე აღმოჩნდა ქალი - ინგლისელი იოანა.  ლეგენდა ამბობს, რომ შემდგომ ეკლესია გულმოდგინედ ცდილობდა ამ ფაქტის დამალვას და დავიწყებას. ლეგენდისავე თანახმად, თანამედროვეებმა მამაკაცურად ჩაცმულ პაპში თითქოს ქალი შეიცნეს მაშინ, როცა იოანამ ერთ-ერთი საზეიმო პროცესიის დროს პირდაპირ შუა ქუჩაში იმშობიარა და იქვე გარდაიცვალა. ასევე გადმოცემის მიხედვით, იოანას პაპობის მითი თუ რეალობა თვით იან ჰუსმა გამოიყენა პაპობის წინააღმდეგ. მან კონსტანცის საეკლესიო კრებაზე განაცხადა, რომ ეკლესიას შეუძლია უპაპოდ არსებობა, რადგან ორნახევარი წელიწადი პაპის ტახტზე ქალი იჯდაო. კრებაზე მყოფი 22 კარდინალი, 49 ეპისკოპოსი და 272 ღვთისმეტყველი ამ გამანადგურებელ განცხადებას თითქოს სამარისებური სიჩუმით შეხვდა. დიმიტრი შველიძე - თავშესაქცევი ისტორიული ამბები „ბაკურ სულაკაურის გამომცემლობა“, 2015წ.

ნაწყვეტი ოსნე საიეშტადის წიგნიდან - „ქაბულელი წიგნებით მოვაჭრე“ – სინდისი სრულებით არ გაგაჩნია. ეშმაკსაც კი დაუბეჭდავდი წიგნებს, – ხუმრობით ეუბნება სულთანი თალჰას მას მერე, რაც თალიბანის ლანძღვით გული იჯერა. თალჰა იშმუშნება, მაგრამ თავის სიტყვას მაინც არ უხვევს. – თალიბანი არანაირად არ ეწინააღმდეგება ჩვენს კულტურას. ისინი პატივს სცემენ ყურანს, ჩვენს წინასწარმეტყველებსა და ტრადიციებს. მე ისეთ რამეს არასოდეს დავბეჭდავდი, რაც ისლამს ეწინააღმდეგება. – მაგალითად, რას არ დაბეჭდავდი? – სიცილით ეკითხება სულთანი. თალჰა ფიქრობს. – მაგალითად, „ეშმაკეულ აიებს“ და სალმან რუშდის სხვა ნაწარმოებებს. მალე ალაჰი მის სამალავსაც მიგვაგნებინებს. ხალიჩაზე მსხდომი კაცები „ეშმაკეული აიების“ გაგონებაზე ყურებს ცქვეტენ. ეს წიგნი არც ერთ მათგანს არ წაუკითხავს. – ის კაცი სიკვდილს იმსახურებს, მაგრამ როგორღაც ყოველთვის ახერხებს თავის დაძვრენას. ის ადამიანებიც, რომლებიც მას წიგნებს უბეჭდავენ, მოსაკლავები არიან! – ამატებს თალჰა, – მის ნაწერებს არანაირ ფასად არ დავბეჭდავდი, რადგან მან ალაჰის სახელი შ...

ნაწყვეტი ოსნე საიეშტადის წიგნიდან - „ქაბულელი წიგნებით მოვაჭრე“ 1996 წლის სექტემბერში, როცა ქაბულში თალიბანის მმართველობა დამყარდა, რადიო „შარიათმა“ ყველა ავღანელისთვის სავალდებულო თექვსმეტი მითითება გამოაცხადა. ქვეყანაში ახალი ეპოქა იწყებოდა.  1. ქალებს ეკრძალებათ შილიფად ჩაცმა მძღოლებს არა აქვთ უფლება, თავდაუბურავ ან გამომწვევად შემოსილ ქალებს, რომლებიც თანმხლები ნათესავი მამაკაცის გარეშე არიან, ტრანსპორტში ასვლის ნებართვა მისცენ. ყველას, ვინც ასე მაინც მოიქცევა, დააპატიმრებენ. ქუჩაში შემჩნეული თავისუფლად ჩაცმული ნებისმიერი ქალის ქმარი დაისჯება და მათი სახლი გაიჩხრიკება. 2. იკრძალება მუსიკა  მაღაზიებში, სასტუმროებში, ყველანაირ ტრანსპორტში და რიქშებშიც კი, იკრძალება მუსიკა და კასეტების რეალიზაცია. თუ რომელიმე მაღაზიაში დაფიქსირდება კასეტებით ვაჭრობის ფაქტი, ის მაღაზია დაილუქება და მფლობელი დაპატიმრდება. თუ მძღოლს აღმოუჩენენ ტრანსპორტში კასეტას, ეს ფაქტიც აღინუსხება და მძღოლს თავისუფლება აღეკვეთება. 3. იკრძალება წვერის გაპარსვა  ყველა მამაკაცს, რომელ...