ვანგოგენი | Vangogen

ჩვენი ტოტალიტარული კოლექტივიზმი, რაც, სინამდვილეში, ერთმანეთისგან გათიშული, ეგოიზმით განმსჭვალული ადამიანების მგლური თამაშია და სხვა არაფერი, ჩვენსავე წინააღმდეგ მომართული ყველაზე მსახვრელი იარაღი აღმოჩნდა, როგორც კი შინაგანად სავსე, გულღია და აზრიანი ცხოვრება მოვინდომეთ. ყველას უკვე ძვალსა და რბილში აქვს გამჯდარი არსებულის გადანაწილებისა და არა ახლის ქმნის პრინციპები. და აი, დრომოჭმული კვლავ ცდილობს დათრგუნოს ცოცხალი აზრი – „მკვდრები სამარიდან გვებღაუჭებიან“.  ახლა საჭიროა ჩამოვიხსნათ ცრუ ერთობის ნიღაბი და აღვადგინოთ ჭეშმარიტი რეალობა, ავაღორძინოთ დამოუკიდებელი საზოგადოებრივი კავშირები და ძალები. დიახ, სახელმწიფო მონობის ხუნდები დაწყვეტილია, მაგრამ ჩვენი საზოგადოებრივი ცნობიერების ნანგრევები ჯერ კიდევ, ჩვენდა უნებურად, ტოტალიტარულ მსოფლმხედველობას ეყრდნობა. მოსკოვშიც და თბილისშიც, როგორც აქამდე გვჩვეოდა, არანორმალური, ფსიქიკურად არასრულფასოვანი და გაველურებული ადამიანებივით ვიქცევით. როგორ გავაცნობიეროთ, რომ ეშმაკის მსხვერპლნი ვართ და არა ცოცხალი იესოები და ღვთისმშობლები?...

თავი I 2. მე მგონი, ზედმეტი არ იქნება, ამ მიზნით ჩამოვაყალიბო, რას ვგულისხმობ პოლიტიკურ ძალაუფლებაში, რათა შევძლოთ, ქვეშევრდომზე ხელისუფალის ძალაუფლება განვასხვავოთ მამის ძალაუფლებისაგან შვილების მიმართ, პატრონისა მოსამსახურეების, ქმრისა – ცოლის და ბატონისა – მისი მონების მიმართ. ძალაუფლების ყველა ეს განსხვავებული სახე ხანდახან შეიძლება ერთსა და იმავე ადამიანში იყოს თავმოყრილი, მაგრამ თუ მას ამ სხვადასხვა მიმართებაში შევხედავთ, ეს შეიძლება დაგვეხმაროს კიდეც გავმიჯნოთ ძალაუფლების ეს სახეები და დავინახოთ, რით განსხვავდება ერთმანეთისგან სახელმწიფოს მმართველი, ოჯახის მამა და გემის კაპიტანი.  3. პოლიტიკურ ძალაუფლებად კი ვთვლი კანონების შექმნის უფლებას, რაც მოიცავს სიკვდილით დასჯას და, მასთან ერთად, ყველა უფრო ნაკლებ სასჯელს, რაც ემსახურება საკუთრების მოწესრიგებასა და დაცვას, და საზოგადოების ძალის გამოყენებას ამ კანონების აღსასრულებლად და სახელმწიფოს გარე თავდასხმისგან დასაცავად. ყოველივე ამის [გამოყენება] მხოლოდ საზოგადო სიკეთისთვის [უნდა ხდებოდეს].  თავი II - ბუნებ...

„დროდადრო საშინელი დარდი შემომაწვება, როგორც სჩვევიათ ხოლმე იმათ, ვინც თავის კერასაა მოწყვეტილი“ – 1497 წლის 19 აგვისტოსტოს წერილიდან „ჩვენ უკეთილშობილესი გვარისა ვართ“ - ამბობდა მიქელანჯელო 1546 წელს ძმისადმი მიწერილ ბარათში და აღშფოთებას ვერ მალავდა, როცა მისი ძმისწული აზნაურობას ეძიებდა: „ეგ სიგლახეა, ქვეყანამ იცის, რომ ჩვენ ფლორენციის ძველი მკვიდრნი ვართ და გვარიშვილობით არავის ჩამოვუვარდებით“ – 1549 წლის თებერვალი. „მე არასოდეს ვეკუთვნოდი იმ მოქანდაკეთა რიცხვს, ვისაც თავისი ხელობა სავაჭროდ გაუხდია. ჩემი გვარი რომ არ შემერცხვინა, ამგვარი რამეებისაგან მუდამ შორს მეჭირა თავი“ - წერილი ლიონარდოსადმი, 1548 წლის 2 მაისი „მუშაობით ქანცი მაქვს გაწყვეტილი, დღედაღამ სამუშაოზე ვფიქრობ; ჩემდენი კაცს არ უშრომია თავის დღეში“. „ჭამის დროც არა მაქვს... ჭამისთვისაც კი ვერ ვიცლი... თორმეტი წელია წელებზე ფეხს ვიდგამ, აუცილებელიც კი მაკლია... ერთი სუც კი არ გამაჩნია... ვებრძვი სიღატაკეს... ათასი სატკივარი მაწუხებს, შიშველ-ტიტველი დავიარები...“ – 1507, 1509, 15012, 1513, 1525, 1547 წლებში...

განმანათლებლობა – ესაა ადამიანის გამოსვლა უმწიფრობიდან, რომელიც მისივე ბრალია. უმწიფრობა უუნარობაა, საკუთარი განსჯა სხვისი ხელმძღვანელობის გარეშე მოიხმარო. უმწიფრობა საკუთარი თავის ბრალია მაშინ, როცა მისი მიზეზი განსჯის ნაკლულობაში კი არა, გადაწყვეტილებისა და სიმამაცის არქონაში ძევს. Sapere Aude! გაბედე საკუთარი განსჯის გამოყენება! – ესაა განმანათლებლობის ლოზუნგი. სიზარმაცე და სილაჩრე – ესაა მიზეზები, რომელთა გამოც ადამიანთა დიდი ნაწილი, მას შემდეგ, რაც ბუნებამ ისინი კარგა ხნის წინ გაათავისუფლა უცხო ხელმძღვანელობისგან, მიუხედავად ამისა, მთელი ცხოვრება უმწიფრად რჩებიან; და რომელთა გამოც მათ მეურვეებად ადვილად იქცევიან ხოლმე სხვები. უმწიფრობაში ყოფნა ძალზე კომფორტულია. თუ მაქვს წიგნი, რომელიც განსჯას შემიცვლის, მოძღვარი, რომელიც სინდისის მაგივრობას გამიწევს, ექიმი, რომელიც დიეტას ჩემს მაგივრად განსაზღვრავს და ა. შ. – მაშინ საკუთარი ძალისხმევა აღარ მჭირდება. არ მჭირდება აზროვნება, თუ შემიძლია ფულის გადახდა – სხვები ჩემს მაგივრად შეასრულებენ მოსაბეზრებელ სამუშაოს. მეურვეები, რომლებმა...

ჯულიან შნაბელი, 26/10/1951, ამერიკელი ხელოვანი, კინორეჟისორი. დაიბადა ნიუ იორკში, ბრუკლინში. ბავშვობაში ოჯახთან ერთად ბრაუნსვილში, ტეხასში გადავიდა საცხოვრებლად. ახალგაზრდობა ბრაუნსვილში გაატარა. ჰიუსტოინის უნივერსიტეტში სახვითი ხელოვნების ბაკალავრის დიპლომი მიიღო. უნივერსიტეტის დასრულების შემდეგ საბუთები, რომელსაც საკუთარი ნამუშევარიც დაურთო უიტნის ამერიკული ხელოვნების მუზეუმში გააგზავნა და მუზეუმის პროგრამის მონაწილეც გახდა. საკუთარ ნახატებზე მუშაობისას, ჯულიან შნაბელი რესტორან-ღამის კლუბში მზარეულად მუშაობდა. 1975 წელს ჰიუსტონის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმში შნაბელის პირველი სოლო გამოფენა მოეწყო. წლების განმავლობაში ხშირად მოგზაურობდა ევროპაში, სადაც ანტონიო გაუდის, საი ტვომბლის და იოსეფ ბოისის ნამუშევრებმა აღაფრთოვანა. 1980 წელს შნაბელმა საერთაშორისო მედიის ყურადღება „თეფშის მხატვრობით“ - დიდი ზომის დაზიანებული კერამიკით შექმნილ ფილებზე ხატვით მიიპყრო. მის ცნობილ კერამიკულ ნამუშევრებს ხელოვნების სამყაროს წარმომადგენლების კრიტიკული შეფასებები მოჰყვა. ამავე წელს მონაწილეობ...

არავინაა ისე უგუნური, რომ ომი ერჩივნოს მშვიდობიანობას. მშვიდობიანობის დროს შვილები მარხავენ მამებს, ხოლო ომის დროს მამები - შვილებს. კლიო, წიგნი - I „ჩემი აზრით, მეფეო, მისთვისაა სამართლიანი ამ სახელის (ბედნიერის) ტარება, ვისაც ყველაზე მეტი აქვს თავის სიცოცხლეში და სიცოცხლეს კარგად ამთავრებს, მაშასადამე, უნდა ვიხილოთ ყოველი ამბის ბოლო, რადგან ღმერთი ბევრს ჰპირდებოდა ბედნიერებას და მერე შეუბრუნა ყოველივე ძირფესვიანად“ - სოლონი მიმართავს კროისოსს „მეფეო, შენ იმ კაცებზე სალაშქროდ ემზადები, რომლებიც ტყავის ტანსაცმელს ატარებენ, იმდენს კი არ ჭამენ, რამდენიც სურთ, არამედ იმდენს, რამდენიც აქვთ, და ეს იმიტომ, რომ ისინი სუსხიანი ქვეყნიდან არიან. ისინი ღვინის მაგივრად წყალს სვამენ, არც ლეღვი აქვთ საჭმელად და არც სხვა რამ ხეირიანი. თუ შენ სძლევ მათ, რას წაართმევ, თვითონაც რომ არაფერი აქვთ? ხოლო თუ მათ გძლიეს, იცი, რამდენ სიკეთეს დაკარგავ, რადგან მათ, ჩვენს სიკეთეს რომ იგემებენ, ვეღარ გავყრით“ - ლიდიელი ბრძენი მიმართავს კროისოსს სპარსელებზე სალაშქროდ წასვლამდე კიროსი მიმართავს კროისო...

იმ ქვეყნებში, სადაც სახელმწიფოს თვით ხალხი განაგებს, თავის არჩეულ სანდო კაცების შემწეობით, ყოველს მცხოვრებს აქვს უფლებები, რომელთა წართმევა ან შელახვა არავის შეუძლიან. ამ უფლებებით ყველა სარგებლობს, რა ტომისა, რა ჩამომავლობისა, ან რა რჯულისაც არ უნდა იყოს, სარგებლობს მდიდარიც და ღარიბ-ღატაკიც. ამ უფლებათა თავისუფალ სარგებლობას უწოდებენ თავისუფლებას. ამისთანა თავისუფლება შვიდია. აქ ჩამოვთვლით მათ და თან განვმარტავთ, თუ რაში მდგომარეობს თვითოეული მათგანი: I. პიროვნების ხელშეუხებლობა ე.ი. არავის, არც მთავრობის კაცს, არც სხვას არ შეუძლია ტყუილუბრალოდ ვინმე შეურაცხყოს ან ავნოს რამე. არავის შეუძლიან დააპატიმროს ადამიანი, თუ ხელთ სასამართლოს დადგენილება არა აქვს. მოსამართლეს კი თავად ხალხი ირჩევს და ხელი არა აქვს სასამართლოს მოქმედებაში. მაგალითად, ინგლისში ამისთანა წესია: ვთქვათ, ვისმეზედ ეჭვი მიიტანეს, რომ მან ბოროტმოქმედება რამე ჩაიდინა ან დანაშაულობა რამე მიუძღვის და დააპატიმრეს. დაპატიმრებული 24 საათის (ხოლო იმ ადგილებში, საცა მსაჯული არ არის და იგი დაშორებულია), 3 დღის განმავლო...

„ჩემი ავტოპორტრეტი არ არსებობს. საკუთარი თავი, როგორც „ასახვის ობიექტი“, არ მაინტერესებს, მაგრამ სხვები, განსაკუთრებით ქალები, და კიდევ უფრო მეტად ზმანებები, ჩემში დიდ ინტერესს იწვევენ“ - გუსტავ კლიმტი