ვანგოგენი | Vangogen

ცოტა რამ ჩემზე და ჩემს „ხაზარულ სიტყვისკონაზე“ რაც მწერალი ვარ, უკვე ორ ათეულ წელიწადზე მეტია, შორეულ 1766 წელს ერთ-ერთმა პავიჩმა ბუდიმში თავის ლექსთა კრებული გამოსცა და იმ დროიდან ჩვენს თავს ლიტერატურულ დინასტიად მივიჩნევთ. დავიბადე 1929 წელს სამოთხის ოთხი მდინარიდან ერთ-ერთის ნაპირას დილის 8 საათსა და 30 წუთზე სასწორის ნიშნით (მორიელის ნიშნის დებით), აცტეკთა ჰოროსკოპით კი გველი ვარ. პირველად ბომბები რომ დამაცვივდა თავზე, 12 წლისა ვიყავი. მეორედ 15 წლისა მოვყევი ბომბების თავსხმაში. ამ ორი დაბომბვის შუა მოქცეულს მეწვია პირველი სიყვარული და ოკუპირებულ მიწა-წყალზე იძულებული გავხდი, მესწავლა გერმანული. იმავე დროს ინგლისურს ჩუმად მასწავლიდა მავანი ბატონი, რომელიც სურნელოვანი თამბაქოთი დატენილ ჩიბუხს ეწეოდა და მაინცდამაინც კარგი ინგლისურით ვერ მეტყველებდა. სწორედ მაშინ დამავიწყდა პირველად ფრანგული ენა (შემდგომ კიდევ ორჯერ დამავიწყდა). ბოლოს, როცა ერთხელ ინგლისელები და ამერიკელები ერთად გვბომბავდნენ და თავის საშველად ძაღლების საწვრთნელ სკოლაში შევვარდი, ერთ რუს ემიგრანტს გადავეყარ...

სოკრატე, კრიტონი სოკრატე: ეს რა დილაადრიან მოსულხარ, კრიტონ; თუ აღარც ისე ადრეა? კრიტონი: ძალიან ადრეა. სოკრატე: რა დროა მაინც? კრიტონი: ირიჟრაჟა. სოკრატე: მიკვირს, როგორ შემოგიშვა დილეგის მცველმა? კრიტონი: რაც მე აქ შენს სანახავად დავდივარ, უკვე შემეჩვია, სოკრატე, და ეგეც არ იყოს, არც პატივისცემა აკლია ჩემგან. სოკრატე: ახლახან მოხველი თუ დიდი ხანია? კრიტონი: კაი ხანია. სოკრატე: მერედა, რა ჩუმად ზიხარ, რად არ გამაღვიძე? კრიტონი: ვფიცავ ზევსს, არ ვისურვებდი, სოკრატე, შენს დღეში ვიყო და ძილი რომ ძილი, ისიც კი არ მეკარებოდეს. აგერ, რამდენი ხანია გიყურებ და მიკვირს, რა ტკბილად გძინავს; გაღვიძებითაც განრახ არ გაგაღვიძე, რათა შენთვის მყუდროება არ დამერღვია. ადრე ხომ, მთელი ჩვენი ნაცნობობის მანძილზე, მაკვირვებდა შენი ხასიათის სიმტკიცე, და მით უმეტეს მაკვირვებს ახლა, ამ საშინელი განსაცდელის ჟამს, შენი უდრტვინველობა და აუმღვრევლობა. სოკრატე: კი მაგრამ, განა სიბრიყვე არ იქნებოდა, კრიტონ, ჩემი ხნის კაცის დრტვინვა კარს მომდგარი სიკვდილის გამო? კრიტონი: რა ვიცი, შენი ხნის...

შვედი პოეტი, ლიტერატურაში ნობელის პრემიის ლაურეატი ტომას ტრანსტრიომერი 83 წლის ასაკში, ავადმყოფობის შედეგად გარდაიცვალა. სიურეალისტური და ლირიკული პოეზიით ცნობილი ტრანსტრიომერის ნაწარმოებები 50-ზე მეტ ენაზეა თარგმნილი.  1993 წლიდან მოყოლებული შვედი პოეტი ყოველწლიურად იყო წარდგენილი ნობელის პრემიაზე. ტრანსტრიომერისთვის პრემიის მინიჭებასთან დაკავშირებით, შვედეთის აკადემიის განცხადებაში აღნიშნულია - „მან ლიტერატურაში შემოიტანა „რეალურობის ახლებური შეგრძნება მდიდარი, ნახევრად გამჭვირვალე სურათების მეშვეობით“. 1990 წელს, შეტევის შედეგად პოეტი ნახევრად პარალიზებული იყო და საუბარი უჭირდა, თუმცა წერას აგრძელებდა. ტომას ტრანსტრიომერის დებიუტი 23 წლის ასაკში - „ჩვიდმეტი ლექსის“ კრებულით შედგა. ამის შემდეგ პოეტი საკუთარ დროს პოეზიასა და ფსიქოლოგად მუშაობაში ანაწილებდა.  წყარო - independent.co.uk

2014 წლის ბოლოს, თურქი ნობელიანტი მწერლის, ორჰან ფამუქის რომანის - "თოვლის" პირველი გამოცემა კრისტის აუქციონზე 13 ათას აშშ დოლარად გაიყიდა. აუქციონი ამერიკული პენ ცენტრის დასახმარებლად გაიმართა. აუქციონის -"First Editions/Second Thoughts" ფარგლებში ავტორებმა მათი ნაწარმოებების პირველი გამოცემები წარწერებითა და ჩანახატებით გააფორმეს. ორჰან ფამუქმა "თოვლის" პირველ გამოცემაზე აღმოსავლეთ თურქული პროვინციის - ყარსის, იმ ქალაქის ჩანახატები დატოვა, სადაც რომანის მოქმედება ვითარდება. რეკორდულ თანხად - 80 ათას აშშ დოლარად გაიყიდა ფილიპ როთის "ამერიკული პასტორალი" . აუქციონის საერთო შემოსავალმა თითქმის 1 მილიონი აშშ დოლარი შეადგინა.  წყარო - hurriyetdailynews

როცა ახალგაზრდები ვართ, დაუდევრობას ვიჩენთ ზოგიერთი წვრილმანის მიმართ, რომელიც მოგვიანებით შეიძლება ძალზე მნიშვნელოვანი აღმოჩნდეს.  ის სახლის პატრონს განასახიერებდა. სხვათა შორის,მთელი მისი პიროვნება კარგად შეესაბამებოდა ამ ცარიელ ბინას...  კოლეჯი, რომელსაც ექვსი წელი ვიცნობდი და ჯარში წასვლის მოახლოებული მუქარა ისეთ შთაბეჭდილებას მიქმნიდნენ,რომ ყოველ წუთას უნდა მომეპარა თავისუფლება და თაღლითურად მეცხოვრა.  მას ვერ გაეგო, რომ მამამ და დედამ ასე მთლიანად მიატოვეს ლიტერატურით გატაცებული ბიჭი,რომლის საყვარელ წიგნსაც ეწოდება"მგრძნობიარე სულებისადმი". რაც მას ყველაზე მეტად აოცებდა,იყო ის,რომ ჩემი მშობლების საქციელი სრულიად ბუნებრივად მეჩვენებოდა და აზრადაც არ მომდიოდა მათგან რაიმე დახმარების იმედის ქონა.  უფრო მოგვიანებით, ოცდაათი წლის მერე დამეწყო სინდისის ქენჯნა წარსულის ზოგიერთ ეპიზოდზე ფიქრისას იმ ჯამბაზივით, რომელმაც ერთხელ იწვნია წარსულში თავბრუსხვევა, როცა მორევის თავზე თოკით გაიარა. 

ჰარპერ კოლინსმა ჰარპერ ლის რომანის - „ნუ მოკლავ ჯაფარას“ გაგრძელების - "Go Set a Watchman"-ის ყდა გამოაქვეყნა.  ყდაზე გამოსახული მატარებელი ნაწარმოების დასაწყისშივე გვხვდება, როდესაც 1950 წელს, ზრდასრული ჭყიტა ნიუ-იორკიდან მისი ბავშვობის ქალაქ მეიკომში ასაკოვანი მამის - ატიკუსის მოსანახულებლად ბრუნდება. ჰარპერ ლის გამომცემლისა და აგენტის ცნობით, მიუხედავად იმისა, რომ პერსონაჟები და მოვლენები ამ წიგნის მოყვარულთათვის ნაცნობი იქნება, ორ ნაწარმოებს შორის არაერთ განსხვავებულ პასაჟსაც შევხვდებით. 304 გვერდიანი წიგნი სახელწოდებით "Go Set a Watchman" 2 მილიონიანი ტირაჟით გამოვა. როგორც ცნობილია რომანზე მუშაობა ჰარპერ ლიმ ჯერ კიდევ 1950-იან წლებში დაასრულა, თუმცა რედაქტორის რჩევით არ დაბეჭდა. თავად ავტორი, რომელიც დღეს 88 წლისაა ამბობს, რომ თხზულების ხელნაწერი დაკარგული ეგონა, თუმცა შარშან იპოვა. ჰარპერ ლის ახალი წიგნი აშშ-ში წიგნის მაღაზიების დახლებზე 14 ივლისს გამოჩნდება. წყარო - nytimes

მკვლევარებმა იუკიუ მისიმას გამოუქვეყნებელ ჩანაწერებს მიაგნეს. 1964 წელს, ტოკიოს ოლიმპიადის მსვლელობის პერიოდში, მწერალი სპეციალურ რეპორტიორად   სამი გაზეთისათვის  მუშაობდა.  იაპონელ ძალოსან იოშინობუ მიაკეს მიერ ოქროს მედლის მოპოვებასთან დაკავშირებით, მისიმა საკუთარ ბლოკნოტში წერდა: "მიაკე... ახალი ოლიმპიური რეკორდი; სანამ აწევდა, ორივე ხელს ძელს კიდებს, მაღლა იხედება. თავისთვის ბურდღუნებს. შემდეგ კიდევ ერთხელ იხედება მაღლა და ყვირის".  ჩანაწერები იუკიო მისიმას ნაშრომების სრულ კრებულში არ შესულა და მათი არსებობის შესახებ მხოლოდ მწერლის რამდენიმე ახლობელმა იცოდა.  მისიმას ბლოკნოტის ყდას აქვს წარწერა - "ოლიმპიური", შევსებულია 58 გვერდი, მათ შორის  ჩანახატებითა და განმარტებებით.   მწერლის ბლოკნოტი იუკიო მისიმას მუზეუმში, იამანაკაკოში, 24 მარტიდან გამოიფინა.  NORIHIKO YONEHARA წყარო - ajw.asahi.com

ნაწყვეტები პიტერ ჰ. სტოუნის მიერ 1981 წელს გაბრიელ გარსია მარკესთან ჩაწერილი ინტერვიუდან   ინტერვიუერი: როგორ დაიწყეთ წერა? გაბრიელ გარსია მარკესი: წერა-კითხვის შესწავლამდე, სკოლაში, თუ სახლში კარიკატურებს ვხატავდი.  სასაცილოა, რომ სწავლის პერიოდში მწერლის რეპუტაცია დამიმკვიდრდა, მაშინ, როდესაც ჯერ კიდევ თითქმის არაფერი მქონდა დაწერილი, თუ არ ჩავთვლით იმ შემთხვევებს, როდესაც პამფლეტის, ან პეტიციის შედგენა იყო საჭირო. კოლეჯში ჩაბარებისას საკმაოდ კარგი ლიტერატურული ცოდნა მქონდა, ჩემს მეგობრებზე გაცილებით უკეთესი. ბოგოტას უნივერსიტეტში შეძენილმა ახალმა მეგობრებმა თანამედროვე მწერლები გამაცნეს. ერთ დღესაც ჩემმა მეგობარმა ფრანც კაფკას მოთხრობების კრებული მათხოვა. პანსიონში დავბრუნდი და „მეტამორფოზას“ კითხვა დავიწყე. პირველივე წინადადებიდან კინაღამ ლოგინიდან გადმოვარდი: „ერთ დილას, როდესაც გრეგორი ზამზამ შფოთიანი სიზმრების შემდეგ გამოიღვიძა, აღმოაჩინა, რომ თავის საწოლში საზარელ მწერად გადაქცეულიყო...“ როდესაც ეს წინადადება ჩავიკითხე, გავიფიქრე, რომ არავის ვიცნობდი, ვისაც ...

დემოდოკე, სოკრატე, თეაგე დემოდოკე: მე მინდოდა, სოკრატე, თუ გცალია, ცალკე მოგლაპარაკებოდი; ხოლო თუ არ გცალია, გთხოვ, როგორმე მოიცალო ჩემი გულისთვის, თუკი რაღაც გადაუდებელი საქმე არა გაქვს. სოკრატე: მაგრამ მე ისედაც მოცლილი ვარ, შენთვის კი - მით უმეტეს; მაშ, მითხარი, მაინც რა გაქვს ჩემთვის სათქმელი? დემოდოკე: ცოტა იქით ხომ არ მივდგეთ, ზევს ელევთერიოსის ბჭესთან? სოკრატე: როგორც გენებოს. დემოდოკე: მაშ, წავიდეთ. მე მგონია, სოკრატე, ყველა ქმნილება, მიწის ნაყოფი იქნება ეს, ცხოველი თუ სხვა რამ, ან კიდევ თვით ადამიანი, ერთმანეთსა ჰგავს, კერძოდ, რაც შეეხება მცენარეს, ჩვენთვის - მიწის მუშაკთათვის ადვილია წინასწარ მოვამზადოთ ყველაფერი მის დასარგავად, და არც თვით დარგვაა ძნელი, მაგრამ როცა ნერგი ძალას მოიცემს და ზრდას იწყებს, სწორედ მაშინ იწყება ჩვენი წვალებაც, იმდენი ზრუნვა და მოვლა-პატრონობა სჭირდება მას. როგორც ჩანს, იგივე ითქმის ადამიანთა მიმართ. ჩემი საკუთარი გამოცდილების მიხედვით ვმსჯელობ სხვებზედაც. აი, ეს ჩემი შვილი: მისი ჩარგვა თუ ჩასახვა, რა სახელიც უნდა ვუწოდოთ ამას, ყველაზე...